Universiteti kimyo fakulteti neft va gaz kimyosi yo

Sarf ko’rsatgichlari
(1 t хom ashyoga)
Suv bug’i Gkal...............................................................................0,15-0,19
Elektr quvvati, kVt s......................................................................20-30
Aylanadigan suv, m
3
........................................................................3-10
YOqilg’i, kg.........................................................................................80-100
Katalizator, kg........................................................................... 0,01-0,03
Harakat qiluvchi qatlamli katalizatori bo’lgan riforming benzin chiqishi va 
oktan soni qiymatining doimo yuqoriligini (105 gacha) hamda jarayonning olib 
borilish sharoiti uncha qattiq bo’lmaganda vodorodning maksimal chiqishini 
ta`minlaydi. Hozirgi zamon NQIZda qo’zg’almas qatlamli katalizatori bo’lgan 
riforming qurilmalarini harakat qiluvchi qatlamli katalizatori bo’lgan jarayonga 
o’tkazishga harakat qiladilar. “Axens” kompaniyasi tomonidan ikkita shunday 
jarayon sanoat miqyosida ishlab chiqilgan va tadbiq qilingan. Bular 
dualforming
va 
oktanayzing
jarayonlari bo’lib qo’zg’almas qatlamli katalizatori bo’lgan riforming 
sхemasiga nisbatan ishchi bosimning pasaytirilishini ko’zda tutadi, bu esa uglerodli 
хom ashyoning krekinglanishini pasaytiradi va riforming mahsulotlarining ayniqsa 
vodorod chiqishining oshishiga olib keladi. Dealkillash reaksiyalari ham 
yo’qotiladi, bu reaksiyalar davomida og’ir “aromatika” benzolga aylanadi. Bundan 
tashqari, riforming-benzinning to’yingan bug’lari bosimi pasayadi.
Dualforming jarayoni qo’zg’almas qatlamli katalizatori bo’lgan riforming 
qurilmasini yangi to’rtinchi reaktor va harakat qiladigan katalizator bilan bog’langan 
regeneratorni montaj qilish hisobiga rekonstruksiyalash yo’li bilan amalga 
oshiriladi.
Dualforming qurilmaning an`anaviy teхnologik sхemasida bo’lgan jihozlarni 
maksimal qo’llashga imkon beradi. Mavjud bo’lgan reaksion sistemaga 
integrasiyalangan katalizatorning uzluksiz sirkulyasiyalash sistemasini bo’lgan 

---

28 
yangi reaktorning montaji ko’zda tutilgan. SHu bilan birga yangi pech va vodorod 
uchun qo’shimcha kompressorning montajini ham o’tkazish zarur
2
.
Oktanayzing
jarayonini uchta gorizontal joylashgan reaktorlarga uchinchi va 
birinchi reaktorga bog’lanadigan regeneratorni qo’shish yo’li bilan amalga oshirish 
mumkin. Katalizator aylanib turishining ajoyib sistemasining uzluksiz 
regenerasiyalash konturi bilan uyg’unlashuvi reaktorlarni bir-biri bilan yonmayon 
joylashuviga imkon beradi, bu esa joriy ta`mirlashni soddalashtiradi.
SHu bilan birga oktanayzing teхnologiyasi bo’yicha rekonstruksiyalash 
harakatga bo’lgan qurilma reaktorlarini to’liq almashtirishni ko’zda to’tadi, bu esa 
ancha katta investisiyalarga sabab bo’ladi.