Universiteti harbiy kafedrasi «Himoyaga ruxsat etilsin» tdpu harbiy kafedrasi boshlig‘i podpolkovnik L. Davirov

1.2. CHaqiriqqacha harbiy ta’lim fanini rejalashtirish jarayonida 
e’tiborga olinishi lozim bo‘lgan omillar 
Rejalashtirishning maqsad va vazifalari. CHaqiriqqacha harbiy ta’lim 
bo‘yicha o‘quv jarayonini tashkillashda CHaqiriqqacha harbiy ta’lim rahbari 
tomonidan ishlab chiqiladigan asosiy xujjatlar, ularning shakl va mazmunlari. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim yoshlarni Qurolli Kuchlar safidagi harbiy 
xizmatga tayyorlash tizimining tarkibiy bir qismidir. Xalq ta’limi bo‘limlari 
va o‘quv yurtlari ma’muriyatlari chaqiriqqacha harbiy ta’lim fani va harbiy - 
vatanparvarlik tarbiyasi ishlarini yuqori saviyalarda tashkil etilishi va 
o‘tkazilishi, buning natijasida esa, o‘quvchilar yosh jangchi kursi xajmidagi 
bilim va malakalarga ega bo‘lishlarini ta’minlashlari kerak. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim mashg‘ulotlari davomida o‘quvchilar 
Vatan himoyasi uchun zarur bo‘lgan harbiy ish asoslari bo‘yicha etarlicha 
bilim va malakalarni egallashi, Qurolli Kuchlar safidagi xizmatga chaqirilgan 

---

vaqtda esa, bu bilimlardan foydalangan xolda, qisqa muddatlarda zamonaviy 
jangovar texnika va qurollardan foydalana olishni, ularni asrash va sozlash 
qoidalarini o‘zlashtirib olishlari kerak. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim mashg‘ulotlarining sifati va ularning 
tarbiyaviy ahamiyati to‘g‘ridan-to‘g‘ri chaqiriqqacha harbiy ta’lim 
rahbarining harbiy va pedagogik maxorati darajasiga, uning siyosiy-
mafkuraviy etukligiga va uslubiy malakalariga bog‘liq bo‘ladi. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim mashg‘ulotlarini sifatli bo‘lishi uchun 
samarali o‘qitish vositalari, ilmiy asosda tashkil etilgan o‘qitish tizimi, 
mashg‘ulot shakllari va uslublari bo‘lishi zarur. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim bo‘yicha o‘quv jarayoni chaqiriqqacha 
harbiy ta’lim dasturi, me’yoriy xujjatlar va o‘quv-uslubiy ko‘rsatmalarga 
muvofiq, chaqiriqqacha harbiy ta’lim rahbari tomonidan rejalashtiriladi va 
tashkillanadi. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim dasturida harbiy ta’lim bo‘limlari, bo‘limlar 
bo‘yicha o‘quv soatlari, mashg‘ulot turlari va o‘quv topshiriqlari belgilab 
qo‘yiladi. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim dasturini rejalashtirishning asosiy vazifasi, 
o‘quvchilar o‘quv jarayonida o‘zlashtirishlari kerak bo‘lgan bilim, ko‘nikma, 
malakalar, axloqiy-siyosiy va jangovar sifatlarni optimal darajasini 
belgilashdan iboratdir. 
CHaqiriqqacha harbiy ta’lim bo‘yicha o‘quv-tarbiyaviy jarayonni 
rejalashtirish, boshqa fanlarga qo‘yilgan talablar qanday bo‘lsa, xuddi 
shunday talablar asosida olib boriladi va didaktikaning asosiy tamoyillari 
bilan belgilanadi. 
O‘rta maxsus bilim yurtlarida CHaqiriqqacha harbiy ta’lim dasturiga 
140 o‘quv soati ajratiladi. CHaqiriqqacha harbiy ta’lim dasturini 
rejalashtirishni o‘ziga xos xususiyatlari bor. Dastur quyidagi bo‘limlardan 
iborat: 

---

1.
Amaliy-jismoniy tayyorgarlik; 
2.
Saf tayyorgarligi; 
3.
Fuqarolar muhofazasi; 
4.
Harbiy ish asoslari; 
5.
Harbiy xizmat asoslari; 
6.
Tibbiy bilim asoslari; 
«CHaqiriqqacha harbiy ta’lim» kursining