Universiteti b. A. Bahritdinov s. A. Zokirova

Konstantinopolni  egallab  olgan  va  uni  Istambulga,  imperiya  poytaxtiga 
aylantirgan. Keyinchalik (Jsmon imperiyasi chegarasi Vena, Krakov, Kiev va Don 
daryosi  burilishiga  yaqinlashib  qolgan.  Usmoniy  turklar  hujumi  ostida  IX-X 
asrlarda xalifat tarqalganidan so’ng paydo blgan davlatlar imperiyaga qshib 
olingan. Bular G’arbda Jazoirdan tortib, Sharqda Mesopotamiyagacha cho’zilgan. 
Musulmonlarning  musulmonlarga  qarshi  bu  urushi  Usmoniy  turk  imperiyasini 
chuqurlashib  boradigan  tanazzulini  boshlab  berdi:  turklar  istibdodi 
rivojlanishning stagnatsiyasiga va arab mamlakatlari madaniyatining tanazzuliga 
olib keldi, shu bilan birga aynan shu yerda dehqonlaming turk Garbiy feodaflariga 
qarshi chiqishlari va butun tizimning  barbod  blishi  boshlandi.  Yevropada  ham 
turklarning istilosi kp vayronagarchiliklarni keltirib chiqardi, biroq aynan u feodal 
tarqoqlikni yengib tishga, kp sonli mamlakatlarning kuchini birlashtirish orqali 
qarshilikni  tashkillashtirishga  olib  keldi.  Turk  ekspansiyasi  tobora  kuchayib 
borayotgan  Rossiya  imperiyasi  tufayli  ham  ortga  chekindi.  Umuman  olganda, 
bu  gal  Yevropa  z  hududiga  mintaqadan  tashqari,  quyiroq  madaniyat  siqilib 
kirishining  oldini  olishga  muvaffaq  bldi.  Bosfor  ko’rfazidan  shimolda  va