Universiteti b. A. Bahritdinov s. A. Zokirova

markazlarining tashkil topishi (awal Damashqda, sngra Toledoda), arab yo'rqa 
otlari  va  baquvvat  tuyalar  -   bularning  barchasi  Arab  xalifaligining  jadal 
ekspansiyasini  ta’minladi.  732-yilga  kelib,  arab  qshinlarining  G’arbiy  yurishi 
Luarada,  Parij  yaqinida  txtatilgan  paytda,  uning  mulki  Piriney  yarim  orolini, 
Shimoliy Afrikani va 0 ’rta Sharqni (Kichik Osiyodan tashqari). Kavkaz ortini 0’rta 
Osiyo va  Hind  vodiysini qamrab olgan edi.
Arab  sivilizatsiyasi  markazi  imperiya  rivojlanishi  jarayonida  Madinadan 
Damashqqa  kchgan,  keyinchalik  uch  asr davomida  bu  ro’lni  Bag’dod  shahri 
bajargan.  Majusiy arab qabilalarining muqaddas qadamjolari joylashgan Makka 
doimiy  ravishda  islomning  diniy  markazi  blib  qoldi.
Madaniyat  nuqtai  nazaridan  arab  istilolari  feodalizm  davri  ekspansiyalari 
orasida  eng  mustahkam  ekanligiga  qoldi.  Faqat  Yevropaning  chekka  G’arbiy 
tomoni  -   Piriney yarim  oroli  oqibat-natijada  xristianlar tomonidan  bosib  olindi.