Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va

1.2. “Voleybol nazariyasi va uslubiyati” fanining 
tarkibiy tuzilishi 
Mazkur fan o‘quv rejasidagi ixtisoslik (maxsus) fanlari blokiga mansub 
bo‘lib, gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy, matematik va tibbiy-ilmiy, umumkasbiy, 
ayniqsa psixologik va tibbiy-biologik fanlar bilan uzviy bog‘liq holda o‘qitiladi. 
Fanni boshqa fanlar bilan bunday uzviy bog‘liq holda o‘qitilishi, uni o‘zlashtirish 
nafaqat o‘quv jarayonida, mustaqil ta’lim va masofaviy ta’lim davomida amalga 
oshiriladi, balki ishlab chiqarish korxonalari, tashkilotlar va muassasalarda 
o‘tkaziladigan malakaviy amaliyotlar hamda o‘zaro hamkorlik shartnomalari 
bo‘yicha faoliyat ko‘rsatish davomida ham mukammallashtiriladi.
Mazkur fanning tuzilishi 12 ta modul va 27 ta mavzu materiallaridan iborat 
bo‘lib, ta’lim jarayonining 3-8 semestrlarida o‘qitilishi ko‘zda tutiladi. Modullar 
“Fanga kirish”, “Voleybolning tarixi va uning rivojlanish istiqboli”, “Voleybol 
texnikasi va taktikasi”, “Voleybol texnikasi va taktikasiga o‘rgatish”, “Umumiy va 
maxsus jismoniy sifatlarni rivojlantirish”, “Musobaqa qoidalari, musobaqani 
tashkil qilish va o‘tkazish”, “Ta’lim muassasalari va sport maktablarida sport 
mashg‘ulotlarini o‘tkazish”, “Voleybolga tanlov o‘tkazish”, “Voleybolchilar 

---

10 
tayyorlash jarayoni”, “Talabalar tadqiqot ishlari”, “Yuqori razryadli voleybol-
chilar bilan musobaqalar o‘tkazish” va “O‘zbekistonda voleybol taraqqiyotini 
boshqarish tizimlari” kabi bo‘limlarni o‘z ichiga oladi. Ushbu modullar doirasida 
o‘qituvchi-trenerning ko‘p qirrali kasbiy-pedagogik funksiyalari, voleybolni 
vujudga kelishi, uni jahonda va O‘zbekistonda rivojlanishi, o‘yin texnikasi va 
taktikasi, ularga o‘rgatish metodikasi, jismoniy sifatlarni rivoj-lantirish, musobaqa 
qoidalari, uni o‘tkazish va hakamlik qilish, musobaqa Nizomi, voleybol 
mashg‘ulotini o‘tkazish metodikasi, yuklama-toliqish, uni bartaraf etish va ish 
qobiliyatini tiklash masalalari, voleybolga tanlov o‘tkazish, tayyorgarlik guruhlari 
va tayyorgarlik jarayonini rejalashtirish, ko‘p yillik sport trenirovkasi, tayyorgarlik 
turlari, (nazariy, jismoniy, texnik, taktik, psixologik), voleybol taktikasi va 
strategiyasi, pedagogik nazorat va tayyorgarlik jarayonini boshqarish, jamoani 
musobaqaga tayyorlash, uni boshqarish kabi mavzular mohiyati va mazmuni ochib 
beriladi. Fan akademik darslardan tashqari mustaqil ta’lim, mustaqil amaliy 
tayyorgarlik, kurs ishlari, bitiruv malakaviy ishlari va malakaviy amaliyotlar 
davomida ham o‘zlashtirilishi ko‘zda tutiladi.
Voleybol bo‘yicha oliy ma’lumotga ega o‘qituvchi-trenerning kasbiy-
pedagogik faoliyati quyidagi ta’lim va sport muassasalarida amalga oshirilishi 
mumkin: 
- maktabgacha tarbiya muassasalari; 
- umumta’lim maktablari; 
- o‘rta maxsus ta’lim muassasalari (AL, KHK); 
- olimpiya zahiralari kollejlari; 
- BO‘SMlar; 
- sport internatlari; 
- bolalar va o‘smirlar olimpiya zahiralari maktablari; 
- oliy sport mahorati maktablari; 
- sport klublari; 
- ko‘ngilli sport jamiyatlari; 
- terma jamoalar; 

---

11 
- xususiy sog‘lomlashtiruvchi jismoniy tarbiya va sport markazlari; 
- oromgohlar va sog‘lomlashtiruvchi maskanlar.