Uning salomatligi

I. P. Pavlovning ovqat hazm qilish organlari funksiyasini
o‘rganishining ahamiyati. 1842- yilda moskvalik jarroh V. A. Basov birinchi bo‘lib me’daning sliira ajratisliini o‘rganish uchun itlarda


38- rasm. A — V. A. Basovning me’daga fistula qo‘yish usuli; В — I. P. Pavlovning soxta ovqatlantirish operatsiyasi yordamida oshqozon shirasini o‘rganish.
В



operatsiya yo‘li bilan me’daga fistula, ya’ni zanglamaydigan metalldan yasalgan naycha o‘matish usulini qo‘lladi (38- rasm).

1. 
   P. Pavlov me’daning sliira ajratishini o‘rganish usulini yuqori darajada takomillashtirdi. U me’da shirasini toza holda olish maqsadida soxta ovqatlantirish operatsiyasini yaratdi. Buning uchun u operatsiya yo‘li bilan me’daga fistula o‘matdi va unga ovqat tusliib shiraga aralaslimasligi uchun qizilo‘ngachni kesib, uning ikkala ucliini itning bo‘ynidan tashqariga cliiqarib, terisiga tikib qo‘ydi. Natijada it ovqatlanganda uning og‘iz bo‘shlig‘idagi ta’m biluvclii retseptorlar orqali miyaning ovqatlanish nerv markazlari qo‘zg‘alib, refleks yo‘li bilan me’dadan ajralgan shira fistula orqali idishga yig‘ib olinadi. Uning tarkibi, miqdori o‘rganiladi. Ovqat qizilo‘ngach orqali tashqariga cliiqadi, ya’ni u me’daga tushmaydi.
   

39.