Uning salomatligi

rasm.

O dam tanasida qon aylanishining umumiy
sxemasi:

1. 
   — bosh va bo‘yin qon to- mirlari; 2 — qo‘l tomirlari; 3 — aorta; 4 — o‘pka venalari;
   

5. 
   o‘pka tomirlari; 6— me’da tomirlari; 7— taloq tomirlari;
   

8. 
   ichak tomirlari; 9— oyoq tomirlari; 10— buyrak tomir­lari; 11 — jigar tomirlari; 12— pastki kovak vena; 13 — yurakning chap qorinchasi; 14— yurakning o‘ng qorin­chasi; 15— yurakning o‘ng bo‘lmachasi; 16— yurakning chap bo‘lmachasi; 17— o‘pka arteriyasi; 18— yuqori kovak vena. Izoh: qizil rang — arteriya qoni; ko‘k rang — vena qoni; to‘q qizil rang — aralash qon (ko‘proq arteriya qoni).
   

Limfa aylanishi. Odam tanasida qon tomirlari bilan birgalikda limfa tomirlari ham mavjud bo‘lib, ular orqali limfa suyuqligi oqadi. Limfa sistemasi limfa kapillarlari, mayda, o‘rtacha, yirik limfa tomirlari va limfa tugunlaridan iborat. Urn fa aylanishining qon aylani- shidan farqi shundaki, limfa tomirlari organ va to‘qimalarga kelmaydi, balki ulardan boslilanadi.
Odam tanasida 460 taga yaqin limfa tugunlari bor (32- rasm).
Tanadagi barcha limfa tomirlarida hammasi bo‘lib o‘rtacha 1—2 1 limfa suyuqligi bo‘ladi. Bir kecha-kunduzda 1200—1500 ml limfa suyuqligi limfa tomirlaridan vena qon tomirlariga quyiladi. Buning o‘miga to‘qimalardagi suyuqlikdan limfa hosil bo‘lib turadi.
Taloq. Taloq qorin bo‘shlig‘i chap tomonining yuqori qismida, ya’ni chap qovurg‘alar ostida joylashgan. Uning massasi katta odamda 140—200 g.

30.