Umurtqalilar zoologiyasi

dimog* suyaklari 
joylashgan. Bu suyaklar barcha amfibiya- 
larda juft boiadi. Dimog' suyaklarining yon tomonlarida 
ichki 
burun teshiklari
yoki
xoanalar 
joylashgan. 
Tanglay-kvadrat 
tog'ayi 
ko'z kosasining oldingi yon va qisman orqa devorini 
qoplaydi. Tanglay-kvadrat tog'ayining oldingi uchini ko'ndalang 
joylashgan qoplagich 
tanglay suyagi 
qoplaydi va bu suyak 
dimog' suyaklari bilan parasfenoidni bir-biridan ajratib turadi. 
Tanglay-kvadrat tog'ayining qolgan qismi esa qoplagich 
qa- 
notsimon suyak 
bilan qoplangan. Baqalarda kvadrat suyagi 
taraqqiy etmagan. 
Endi bosh skeletini yonbosh tomonidan ko'rib chiqamiz. 
Miya qutisi ko'z boiimining oldingi qismi halqasimon 
pona- 
hidlov suyagi 
bilan o'ralgan. Bu suyak suyakli baliqlarning 
ko‘z-
ponasimon 
suyagiga gomologdir. Hid bilish ponasimon 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
suyakning orqasidan to oldingi quloq suyagiga qadar bo'lgan 
joyda miya qutisining yon devorida tog'ayligicha saqlanib 
qolgan. 
Umurtqa pog‘onasi. 
Baqaning umurtqa pog'onasi to'liq 
suyaklashgan, faqat to'qqizta umurtqadan tashkil topgan bo'lib, 
to'rt bo'lim: 
bo‘yin, tana, dumg'aza 
va 
dumga 
bo'linadi 
(57-rasm). 
2 
57-rasm. Baqaning o‘q skeleti va chanoq 
kamari (ustki tomondan ko‘rinishi): 
1-bo‘yin umurtqasi, 2-tana umurtqalari, 3 -dum g‘aza 
u m u r tq a s i , 4 - u r o s t i l ( qo ‘ s h i l ib k e tg a n du m 
umurtqalari), 5 -c hanoq kamari, 6 -quy m ich kosasi. 
Barcha amfibiyalardagi singari baqaning ham bo'yin 
bo'limida faqat bitta umurtqa bor. Bu umurtqa ko'ndalang va 
oldingi qo'shiluv o'simtalarining bo'lishi bilan tana umurtqasi- 
dan farq qiladi. Oldingi tomonidagi ikkita qo'shiluv chuqur- 
chasi yordamida umurtqa bosh skeletiga birikadi. 
Tana boiimi 
umurtqalarining soni yettita. Bu bo'lim 
umurtqalarining oldingi tomoni ichiga botib kirgan, orqa to- 
moni esa bo'rtib chikqan, ya’ni