Umurtqalilar zoologiyasi

76-rasm. Kaptaming tashqi tuzilishi: 
1-boshi, 2-bo‘yni, 3-qanoti, 4-dumi, 5-ustki tumshug‘i, 6-ostki tumshug‘i, 7-tili, 8-
burun teshigi, 9-quloq teshigi, 10-barmoqlari, 11-iligi. 
Patlarning qush tanasida qanday joylashganligiga e’tibor 
bering. Eng yirik va mayda patlar qanday joylashganligini 
aniqlang. Qoplovchi kontur patlami ko‘zdan kechiring, pat 
139 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
uchi, ye lpig'ichi va o 'zagini toping. Pat yelpig‘ichida 
o'siqlarning joylashishini lupa va mikroskop yordamida tek- 
shiring. Pat yelpig'ichini nina bilan titib, mikroskopda bi-
rinchi va ikkinchi tartibli o'siqchalarini toping. Yelpig'ichi 
titilgan patni siqilgan barmoqlaringiz orasidan o'tkazib, 
yelpig'ichni yana o'z holatiga kelishini tekshirib ko'ring. Pat 
va par tiplarini o'rganib nomlanishini aniqlang (77-rasm). 
77-rasm. Pat va par tiplari: 
1-kontur pat, 2-par pat, 3-haqi- 
qiy par, 4-ipsimon pat, 5-qilcha, 6- 
par pat. 
Pat va parlaming tuzilishini solishtirib ko'rib, ular o'rtasidagi 
farqni aniqlang. Qush tumshug'ining tuzilishini ko'zdan kechi- 
ring. Tili, burun va quloq teshiklarini toping. Qush oyoqlari 
quyi qismining tangachalar bilan qoplanganligini kuzating. 
Oyoqlaridagi barmoqlarini sanang, barmoqlaming qanday joy- 
lashganligiga e’tibor bering. 
Qushning dum pati yoki qoquvchi qanot patlaridan bir 
donasini yulib olib, tuzilishi bilan tanishiladigan bo'lsa, tipik 
pat egiluvchan o'q va birmuncha yumshoq yon plastinka - 
tashqi hamda ichki yelpig‘ichlardan iboratligini ko'rish 
mumkin. Pat o'qining ustki uzun qismi tana deb ataladi. Pat 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
o'qining yelpig‘ichsiz pastki qismi qalam uchi deb ataladi, 
qalam uchi- ning tubida