|
II.O`tilgan mavzuni so`rash va xulosalash.
Topshiriq-1”Biologik mashq”mustaqil,yozma bajariladi.
Tarqatma – 1.
Elodiyaning barglari bir qavat ……tuzilgan. Uning hujayralaridagi ……uzluksiz harakati aniq ko’rinadi. Hujayralar qobig’ida teshikchalar bo’lib, sitoplazmaning harakati davomida bir hujayradagi oziq moddalar va ….. ikkinchi hujayraga shu teshikchalar orqali o’tadi. Bu jarayonni kuzatish uchun hujayra ….. vazifasini o’taydigan mayda teshikchali kichkina sellofan xaltachalarga ……. unidan tayyorlangan ozgina xamir solib og’zi bog’lab qo’yiladi va stakandagi ….. suvga tushiriladi. Vaqt o’tishi bilan xamir ko’kish rangga kiradi. Bundan ko’rinib turibdiki hujayralar qobig’iorqali ular ……. moddalar o’tgan.O’simlik hujayrasi yashash uchun …… oladi va …...
Topshiriq javobi:
Elodiyaning barglari bir qavat hujayralardan tuzilgan. Uning hujayralaridagi sitoplazmaning uzluksiz harakati aniq ko’rinadi. Hujayralar qobig’ida teshikchalar bo’lib, sitoplazmaning harakati davomida bir hujayradagi oziq moddalar va kislorod ikkinchi hujayraga shu teshikchalar orqali o’tadi. Bu jarayonni kuzatish uchun hujayra qobig’i vazifasini o’taydigan mayda teshikchali kichkina sellofan xaltachalarga bug’doy unidan tayyorlangan ozgina xamir solib og’zi bog’lab qo’yiladi va stakandagi yodli suvga tushiriladi. Vaqt o’tishi bilan xamir ko’kish rangga kiradi. Bundan ko’rinib turibdiki hujayralar qobig’i orqali ular ichiga moddalar o’tgan.O’simlik hujayrasi yashash uchun nafas oladi va oziqlanadi.
III. Yangi mavzuni bayoni
Yangi mavu reja asosida tushuntiriladi
Reja:
1.To`qima deb nimaga aytiladi?
2.Hosil qiluvchi to`qimalar
3.Asosiy to`qima
4.Jamga`ruvchi to`qima
5.Qoplovchi to`qima.
6.Mexanik to`qima
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.
Topshiriq -2” Venn diagrammasi”
Tarqatma- 2
1.Asosiy to`qima 2. Mexanik to`qima
1.
2
3
Tarqatmaning javobi:
1.Asosiy to`qima 2. Mexanik to`qima
1.Tirik parenxima hujayralardan tuzilgan.
2.Assimlyatsion to`qima deyiladi.
3.Fotosintez jarayoni amalga oshadi.
4.Yashil barglarda va yosh novdalarda uchraydi.
1.Tirik (kollenxima), o`lik(sklerinxima) hujayralardan tuzilgan.
2.O`simlikka tayanch vazifasini beradi.
3.Poyalarning va ildizlarning po’stloqva yog’ yog’ochlik tolalarida bo`ladi
1.O`simlik organlarida bo`ladi.
2.Hujayrala to`plamidan tuzilgan
3.Asosiy va mexanik to’qima uchun umumiy xususiyatlar
Topshiriq -3 “Tushunchalar tahlili”
Tarqatma -3
T/r
|
Asosiy tushunchalar
|
Izoh
|
1.
|
Hujayra
|
|
2.
|
To`qima
|
|
3.
|
Hosil qiluvchi to`qima
|
|
4.
|
Asosiy to`qima
|
|
5.
|
Mexanik to`qima
|
|
6.
|
Jamga`ruvchi to`qima.
|
|
Tarqatmaning javobi:
T/r
|
Asosiy tushunchalar
|
Izoh
|
1.
|
Hujayra
|
Tiriklikning eng kichik birligi
|
2.
|
To`qima
|
Tuzilishi o`xshash bo`lgan, bir xil vazifani bajaradigan hujayralar yig`indisi
|
3.
|
Hosil qiluvchi to`qima
|
Faqtat o`simliklarda uchraydi. Sababi u o`simlikning deyarli barcha azolarida uchrab, boshqa to`qimalarni hosil qilishda ishtirok etadi. U asosan uchki va yon hosil qiluvchi to`qimarga ajraladi.
|
4.
|
Asosiy to`qima
|
Bu to`qima assimliyatsiya to`qimasi deyilib unda eng muhim vazifa fotosentiz jarayonini amalga oshiradi. Bu to`qima xloroplaslarga boy parenxema hujayralaridan iborat. U yashil barglarda, yosh novdalarda, bazan gul meva bazn hovo ildizlarida epidermiyaning osdida etli qavatda loylashgan.
|
5.
|
Mexanik to`qima
|
O`simlikka tayanch va uning organlariga mustahkamlik beruvchi qalin qobiqli tirik(kollenxima) va o`lik (sklerinxima) hujayralaridan iborat.
|
6.
|
Jamga`ruvchi to`qima.
|
O`simliklarda turli jarayonlar natijasida hosil bo`lgan yoki jamg`arilgn , qabul qilingan moddalar (oqsil, kraxmal, yog` va boshqalar) to`planadi.
|
Topshiriq -4”Anogramma metodi
Aralash harflardan to`g`ri so`zlarni yozing.
Tarqatma-4
1.SIAYATSYAATLM-
2.OLKLAMIXNE-
3.PAMIEDRE-
4.KENXAMI- i
Tarqatmaning javobi:
1.SIAYATSYAATLM- ASSIMLYATSIYA
2.OLKLAMIXNE- KOLLENXIMA
3.PAMIEDRE - EPIDERMA
4.KENXAMI- MEXANIK.
V. O`quvchilar bilimini baholash va yakunlash.
O`qituvchi yangi mavzuni o`quvchilar hamkorligida xulosalaydi. Dars jarayonida faol ishtirok etgan o`quvchilarning erishgan natijalarini izohlab e’lon qiladi. O`quvchilarning olgan ballarini kundalikka qo`yilishini ta’,minlaydi. Uyga vazifani doskaga yozib, uni qisqacha tushuntiradi. Keyingi darsda o`tiladigan mavzuni e’lon qilib u bilan tanishib kelishni tavsiya etadi.
Uyga vazifa:8-mavzuni o’qish, 25- rasmga qarab savol tuzish.
XULOSA
Biologiya darslarini tashkil etishdaDavlat ta’lim standartlariga mos, ilg’or pedagogic texnologiyalardan foydalangan holda tayyorlangan dars ishlanmalari muhim o’rin egallaydi.Dars ishlanmalarida dars bosqichlarining vaqt bilan chegaralanishi, ilg’or pedagogik texnologiyalardan o’rinli va maqsadli foydalanilishi bilim samaradorligining yuqori bo’lish omili bo’lib hisoblanadi.Ushbu uslubiy ko`rsatmada 5-sinf botanika fanidan o’quv reja asosidagi mavzularning dars ishlanmalari, (darsning texnologik xaritasi) dars bosqichlari, nazorat topshiriqlari va ularning javoblari berilgan.Tayyorlangan dars ishlanmalarida amalga oshiriladigan dars bosqbchlaining vaqt bilan chegaralanishi, turli so’rash xarakteriga ega bo’lgan pedagogik texnologiyalardan foydalanishdan ko’zlangan asosiy maqsado’qituvchining va o’quvchining dars jarayonidagi faoliyatini rejalashtirish, dars mazmunini ilmiy,qiziqarli, mulohazali yoritib berish zaminida ta’lim samaradorligini oshirish.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
1. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch.-Toshkent: «Ma’naviyat», 2008.
2. Uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti va oquv dasturi; Biologiya,- Toshkent-2010.
3.Pratov. O.`, To`xtayev. A.,Azimova. F. “ Botanika”5-sinf uchun darslik.– Toshkent: “ O`zbekiston” , 2011.
4.Tolipova. J.O, Umaraliyeva. M.T. “ Botanika darslari” 6- sinf, o`qituvchilar uchun metodik qo`llanma.-Toshkent: “ Tafakkur” , 2011.
5. Tolipova J. O., G’ofurov A. T. “Biologiya ta’limi texnologiyalari”,-Toshkent: “O’qituvchi” 2002 .
6.. Maktabda biologiya ma’naviy- marifiy, ta’limiy jurnal. 2010, 5-soni.
7. Maktabda biologiya ma’naviy- marifiy, ta’limiy jurnal .2014 .7- soni.
8. www.ziyonet.uz
MUNDARIJA
Kirish……………………………………………………………………………3
1.Gulli o‘simliklarning xilma-xilligi, organlarining (ildiz, poya, kurtak, gul, meva va urug‘lar) yashash muhitiga moslashuvi va o‘ziga xos xususiyatlari. O‘quvchilarning jismoniy va aqliy rivojlanishi. .……………….……................4
2. Gulli o‘simliklarning hayotiy shakllari: daraxtlar, butalar, ko‘p yillik, ikki yillik va bir yillik o‘tlar….……………….……..................................................8
3.Hujayra-hayotning asosi. O‘simliklarning hujayralardan tuzilganligii….……………….………………………………………………..13
4.Kattalashtirib ko’rsatadigan asboblar. Mikroskop ………………………..17 5.Hujayraning qismlari. Hujayralarning xilma-xilligi……………….…..…21 6. Hujayraning tiriklik belgilari ……………………………………………..25
7.O’simlik to’qimalari…………………………………………………………27
Xulosa…………………………………………………………… …………...33
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati ….….........................................................34
BATIROVA FOTIMA ASHUROVNA
YUNUSOVA NAVBAHOR AHMADJONOVNA
BOTANIKA FANIDAN DARS ISHLANMALARI
Terishga berildi:____________
Bosishga ruxsat etildi:__________
Ofset bosma qog`ozi. Qog`oz bichimi 60x80 1/16
«Times» garniturasi. Ofset bosma usuli
1 bosma taboq
Adadi: 25 nusxa
Buyurtma№_____
Samarqand viloyati xalq ta’limi
Xodimlarini qayta tayyorlash va ularning
malkasini oshirish instituti
Bosmaxonasida chop etildi.
Samarqand shahar, Boysunqur ko`chasi 3-uy.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
