Umumiy tilshunoslik

oppoq

 

so‘zida 

p

  tovushining    alohida  ohang  bilan  takror 

aytilishi,  

     Qaro qoshing, qiyiq qoshing, quyuq qayrilma qoshing, qiz, 

 

     Qilib qatlimg‘a qasd, qilich qayrab qotil qaroshing, qiz.

 

     Qafasda qalb qushin qiynab, qanot qoqmoqqa qo‘ymaysan,

 

Qarab  qo‘ygin qiyokim,  qalbni qizdirsin quyoshing, qiz. 

(E.Vohidov) she’rida 

q

  tovushining  takrorlanib  kelishi  nutqning  ifodaviyligini  oshirib,  kuchli 

ta’sirchanlikni yuzaga keltirgan. 

Leksik sathda  leksemalarning ko‘chma ma’nolarda qo‘llanishi (masalan, 

Aqlu 

balog‘atning shotilaridan yuksala beringiz sekundlar sayin 

(G‘.G‘ulom) she’ridagi 

shoti

 so‘zi bosqich ma’nosida ishlatilgan )  sintaktik sathda esa gap bo‘laklarining 

joylashishi,  gap  tarkibida  bir  xil  bo‘laklarning  takrorlanib  kelishi  (masalan, 

Aziz 

asrimizning aziz onlari aziz odamlardan so‘raydi qadrin 

(G‘.G‘ulom) she’rida 

aziz 

so‘zining  takror  kelishi, 

Rozimasman  bir  yosh  tomsa  ko‘zimdan,  rozimasman  sal 

rang ketsa yuzimdan, Yo‘l oshsam-u, sal yashashdan adashsam, rozimasman unda 

tamom o‘zimdan  

(H.Olimjon) she’rida 

rozimasman, sal 

so‘zlarining,

 Har bahorda 

shu  bo‘lar  takror,  har  bahor  ham  shunday  o‘tadi

  misrasida 

har  bahor 

birikmasining  takror    qo‘llanishi  kabi  hodisalar  badiiy  nutqda  ta’sirchanlikni 

orttiruvchi vosita sifatida xizmat qiladi.