Krossword savollari: Qadimgi hind adabiy tili qaysi?
3996 ta qisqa va lo’nda she’riy usulda yozilgan, Panini mashhur asari nomi?
“Predmet bilan uning orasidagi aloqa tasodifiy, bu aloqani dastlab tilni o’zaro kelishuvchanlik asosida ijod qilgan kishilar yaratgan” degan fikr kimlar tomonidan ilgari surilgan?
“Ritorika” asari bilan stilistika fanining asosini yaratgan olim kim?
Sharq va yunon madaniyatlari qo’shlib, aralashib ketgan madaniyat turi qaysi?
Til muammolari keng va chuqur o’rganilgan davr. Gap qaysi davr haqida ekanligini aniqlang.
“Elementlar va murakkab belgilar haqida” asari bilan yozuv nazariyasining asoslarini yaratgan xitoy tilshunosi kim?
Rim tilshunoslari son turkumini ikkiga: tub son va …… songa bo’lib o’rganishdi. Ikkinchi son turkumining nomini toping.
2-3 MAVZULAR: O‘RTA ASRLARDA YEVROPA VA ARAB TILSHUNOSLIGI. O`RTA OSIYODA TILSHUNOSLIKNING RIVOJLANISHI
REJA: 1. O‘rta asrlarda Yevropa tilshunosligi.
2. Arab tilshunosligi.
3. O’rta Osiyo tilshunosligi.
Xalil al Faroxidi
Amir bin Usmon Sibavayxiy
Abu- Abayda
ARAB OLIMLARI
Ibn Mansur
Sag'ani
Feruzobodi
O`rta Osiyoda tilshunoslik
Mirzzo Mehdixon
(“Sanglox”, “Maboni ul – lug`at”, “Muqaddima”)
Alisher Navoiy
(“Muhokamat ul-lug`atayn”)
O`rta Osiyoda tilshunoslik namoyondalari
Beruniy
(“Saydana”)
Mahmud Qoshg'ariy
(“Devonu lug`otit turk”)
Abu Ali Ibn Sino
(“Kitobi al-milh fin-nahv”, “Kitob lisonul arab”, “Asbobi xudut al xuruf”)
1-TOPSHIRIQ. QUYIDAGI SAVOLLARGA JAVOB BERING O’rta asrlar qaysi davrlarni o’z ichiga oladi va nima uchun bu davr turg’unlik davri deb yuritiladi? O'rta asrlar V asrdan IV asrgaca bo'lgan davrlarni o'z iciga oladi va bu davrda katolik cherkovining tazyiqi ilm fanning o'sishiga to'sqinlik qilgani uchun ham turg'unlik davri deyilgan.
Nima uchun lotin tili o’rta asrlar Yevropasining asosiy tili hisoblanadi? Chunki Lotin tilida davlat hujjatlari tuzilar,ilmiy va badiiy asarlar yozilar,katolik cherkovidagi diniy jarayonlar amalga oshirilar edi.
Arab tilshunosligining paydo bo’lishiga nima sabab bo’ldi? Arab xalifalogi tashkil topgandan so'ng eski yodgorliklar va Qur'on tili bilan jonli arab tili orasida farqlar yuzaga kelib arab olimlari buni oydinlatishga kirishdilar
Arab tilshunosligining dastlabki markazlari qayer? Iroqning Basra va Kufa shaharlari
Amir bin Usmon Sibavayxiy kim? Xalil Al Farxodiyning shogirdi,fors basralik arab tilshunosi va “ Al-kitob" asari muallifi.Kitobida barcha tilshunoslarning fikrlarini umumlashtirgan.
Arab leksikografiyasida lug’atlar mazmunan nechta guruhga bo’linadi? 6 guruh.
Arab tilida o’zak nechta undoshdan iborat bo’ladi va u nima deb ataladi? 3 bazan esa 4 undoshdan iborat bo'ladi va undoshlar orasidagi unlilar almashib fleksiya yuz beradi
“At-tuhfatuz zakiyatu filug’atit turkiya” qanday asar? Qipchoq shevasining lug'at tarkibi va grammatik qurilishi,til va jamiyat masalasi ham kirish qismida yoritilgan.
Arab tilshunosligida nechta so’z turkumi farqlanadi? 3 ta
Abu Nasr Farobiy kim va uning qaysi asarida lisoniy muammolar tadqiq qilinadi? O'rta Sharq mutaffakkiri,riyozot,falakiyot,tabobat,musiqa,falsafa,tilshunoslik va adabiyotshunoslik sohalarida asarlar yozgan qomusiy bilim egasi.”Fanlar tasnifi haqidagi so'z asarida lisoniy muammolarni tadqiq qilgan.
Abu Ali ibn Sino kim va uning qaysi asarida tovush haqida fikr yuritiladi? Buyuk tib olimi,qomusiy bilim egasi va sharq-g'arbda tanilgan O'rta asr olimi.”Asbob" asarida tovush haqida fikr yuritilgan.
Mahmud Zamaxshariyning tilshunoslikka oid qanday asarlarini bilasiz? “Al Mufassal",” Al muhojat bil masoil an-naxviya",Al unmuzaj fin-naxvi",” Samiym Ul-arabiya" “Al mufrad val muallifin naqvi" “Diyvonut tamoyil" .
Mirzo Mehdixon kim va uning leksikografiyaga oid qanday asari mavjud? Alisher Navoiy ilmiy adabiy merosini o'rgangan Nodirshoxning kotibi 1760 yilda leksikografiyaga oid “ Sangloh" asari muallifin
Alisher Navoiy “Muhokamat-ul lug’atayn” asarida qaysi tillarga qiyosiy baho beradi? Turkiy tillarga mansub O'zbek tili,Hind Ovrupa tillarining Eroniy tarmog'idan fors-tojik tili.
2-TOPSHIRIQ TEZKOR SO`ROV
Arab tilshunosligining mashhur namoyondasi kim?
Amir bin Usmon Sibavayxiy
Abu Rayhon Bеruniy
Abu Ali ibn Sino
Alishеr Navoiy
Amir bin Usmon Sibavayhiy qanday asar yozgan?
«Al - kitob»
«Poetika»
«Kratil»
«Muhokamat ul-lug`atayn»
Arab tilshunosligida qaysi sohaga katta o`rin ajratilgan?
Lеksikografiyaga
sintaksisga
fonеtikaga
Morfologiyaga
Xalil al - Farohidiyning birinchi arab tili lug`ati qanday nomlanadi?
«Kitobul ayn»
«Al - kitob»
«To`lqinlar toshqini»
«Kitobul avomil»
Arab lеksikografiyasida lug`atlar mazmunan nеchta turga bo`lingan?
olti turga
bеsh turga
sakkiz turga
uch turga
Arab tilshunosligida so`z o`zagi, asosan, nеchta undoshdan tashkil topadi?
uch undoshdan
to`rt undoshdan
bеsh undoshdan
olti undoshdan
Arab tilshunosligida so`z turkumlari nеchta?
Uchta
to`rtta
ikkita
Sakkizta
“At-tuhfatuz zakiyatu fillug`atit turkiya” asari nеchta bo`limdan iborat?
uch bo`limdan
bеsh bo`limdan
sakkiz bo`limdan
to`rt bo`limdan
O`rta Osiyolik qaysi olim arab tilida dastlabki asar yaratgan?
Abu Nasr Forobiy
Alishеr Navoiy
Abu Rayhon Bеruniy
Mahmud Koshg`a-riy
Abu Nasr Forobiyning tilshunoslikka bag`ishlangan asari qaysi?
«Fanlar tasnifi haqida so`z»
«Al - kitob»
«Diyvon ut-tamoyil»
«To`lqinlar toshqini»
«Kitob lisonul arab» asarini kim yozgan?
Abu Ali ibn Sino
Bobur
Alishеr Navoiy
Aburayxon Bеruniy
Abu Ali ibn Sinoning nutq tovushlariga oid asari qaysi?
«Asbobi hudut al huruf»
«Al-kashshof»
«Xamsa»
«Sangloh»
Mahmud az Zamaxshariy kim?
arab tilshunosligi rivojiga ulkan hissa qo`shgan xorazmlik buyuk alloma
etnograf olim
gеograf olim
yirik lug`atshunos
Mahmud az Zamaxshariyning grammatikaga oid asari qaysi?
«Al – mufassal fi san'at il-i'rob»
«Dеvonu lug`otit turk»
«Navo-big` ul - kalim»
«Dеvonu lug`otit turk»
TUSHUNCHALAR TAHLILI METODI
3-TOPSHIRIQ: Ushbu metod yordamida talabalar yangi atamalar (terminlar)ni tahlil qilish, yodda saqlash imkoniyatiga ega bo’ladilar.
