Umumiy ta'rifi axborot xavfsizligi audit nima?

Jinoiy manfaatlar yuzaga kelganda...

Banklar paydo bo‘lishi bilanoq jinoiy manfaatlar ham yuzaga kelgan. Bu nafaqat kredit tashkilotlarida naqd pul saqlanishi bilan, balki ko‘pchilik odamlar, kompaniyalar, tashkilotlar va hatto butun boshli davlatlarning muhim va maxfiy moliyaviy-xo‘jalik faoliyati bilan bog‘liq ma’lumotlari to‘planishi bilan ham bog‘liq.

Bugungi kunda elektron to‘lovlar, plastik kartalar, kompyuter tarmoqlarining keng tarqalishi natijasida bevosita ham banklar, ham bank mijozlarining pul mablag‘lari axborot hurujlarining ob’yektiga aylanmoqda. Pul o‘g‘irlashga har qanday g‘arazli shaxs urinib ko‘rishi mumkin – buning uchun unda kompyuter va internet tarmog‘i bo‘lsa bas. Bunda bank ichiga jismonan kirish ham shart emas, minglab kilometr uzoqlikdagi masofadan ham kirdikor maqsadini amalga oshiraveradi.

AQShda bank muassasalarining xakerlardan yillik zarari 0,3dan 5 mlrd. dollargacha

Banklardagi ma’lumotlar har doim turli qonunbuzarlarning diqqat markazidagi ob’yekti bo‘lib kelgan. Avtomatlashtirilgan bank tizimlari bunday ma’lumotlar o‘g‘irlash uchun yaxshigina kanal hisoblanadi.

1995 yilning avgust oyida Buyuk Britaniyada 24 yoshli rossiyalik matematik Vladimir Levin hibsga olindi. U Peterburgdagi o‘z uy kompyuteri yordamida Amerikaning yirik banklaridan biri «Citibank» tizimiga kirishni uddalagan va uning hisobraqamlaridan katta miqdordagi pul mablag‘larini yechib olishga uringan. «Citibank»ning Moskva shahridagi vakolatxonasi ma’lumot berishicha, shu paytgacha bu ish hech kimning qo‘lidan kelmagan. «Citibank»ning xavfsizlik xizmati bankdan $2,8 mln. o‘g‘irlashga urinish bo‘lganligi, biroq nazorat qiluvchi tizimlar buni aniqlab, hisobraqamlarni yopib qo‘yganligini ma’lum qiladi. Natijada faqatgina 400 ming AQSh dollari o‘g‘irlangan.

AQShda bank muassasalarining kompyuter ma’lumotlaridan noqonuniy foydalanishi natijasida ko‘rgan yillik zarari, ekspertlar baholashiga ko‘ra, 0,3dan 5 mlrd. dollargachani tashkil qiladi.