Umumiy psixologiya fanidan

---

1 
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI 
 
“PSIXOLOGIYA” FAKULTETI 
“PSIXOLOGIYA” KAFEDRASI 
“PSIXOLOGIYA: AMALIY PSIXOLOGIYA” YO‘NALISHI 931-20 GURUH 
TALABASI KARIMOVA GULSANAMNING 
“UMUMIY PSIXOLOGIYA” 
FANIDAN 
KURS ISHI 
Mavzu: Emotsiyaning namoyon bo‘lishi 
Ilmiy rahbar: R. Otamuratov 
Jizzax-2022 

---

2 
 
MUNDARIJA
 
KIRISH 
3 
I.BOB. SHAXSNING HISSIY-IRODAVIY SOHALARI
5 
1.1. Emotsiya haqida tushuncha 
5 
1.2. Hissiyot to‘g‘risida umumiy tushuncha 
9 
1.3. Hissiyotning o‘ziga xosligi 
11 
II.BOB. EMOTSIYANING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
17 
2.1. Hissiyot va emotsional holatlarning fiziologik asoslari 
17 
2.2. Odam va hayvon emotsiyalari 
20 
2.3.
Emotsiya nazariyalari (Djeyms-Lang, Kennon-Bard, S.SHaxtyor, 
D.Zinger) 
22 
 
Xulosa
29 
 
Foydalanilgan adabiyotlar
30 

---

3 
KIRISH 
Mavzuning 
dolzarbligi
: 
Hissiyot 
borliqqa, 
turmushga, 
shaxslararo 
munosabatga nisbatan shaxsning subyektiv kechinmalarini aks ettirilish 
hodisasidir. Shaxs tirik mavjudod bo‘lishi bilan birga jamiyat a’zosi hamdir, 
shuningdek, yakkahol (individual) inson sifatida tevarak-atrofdagi narsalar va 
hodisalarga nisbatan munosabatlarini xolisona (obyektiv) aks ettiradi, in’ikos 
qiladi. Aks ettirish jarayoni favqulodda o‘z ichiga quyidagilarni qamrab oladi: a) 
shaxsning ehtiyojini qondirish imkoniyatiga egalikni; b) qondirishga yordam 
beradigan yoki qarshilik ko‘rsatadigan obyektlarga subyekt sifatida qatnashishni; 
v) uni harakat qildiruvchi, bilishga intiltiruvchi munosabatlarini va hokazo. 
Subyektiv munosabatlarning inson miyasida his-tuyg‘ular, Emotsional holatlar, 
yuksak ichki kechinmalar tarzida aks etishi hissiyot va Emotsiyani yuzaga 
keltiradi. Hissiyot -yaqqol voqyelikning ehtiyojlar subyekti bo‘lmish shaxs 
miyasida obyektlarga nisbatan uning uchun qadrli, ahamiyatli bo‘lgan 
munosabatlarini aks ettirilishdir. Mulohazalardan ko‘rinib turibdiki, munosabat 
atamasi bir necha marta matnda qayd qilindi, shuning uchun unga ayrim izohlar 
berish maqsadga muvofiqdir. Psixologiyada hali bir talay terminlar, atamalar, 
tushunchalar mavjudkim, ularga mohiyat, ma’no, ko‘lam, sifat, shakl jihatidan 
qo‘llanilishi yuzasidan ba’zi bir tuzatishlar kiritilishi ayni muddao bo‘lar edi.
Emotsional holatlar boshqa ruhiy jarayonlar singari miya faoliyatining natijasi 
yoki mahsuli bo‘lib hisoblanadi. Emotsional holatlarning yuzaga kelishiga tabiatda 
va jamiyatda sodir bo‘layotgan o‘zgarishlar, munosabatlar, aloqalar, taassurotlar 
asosiy sababchidir. O‘zgarishlar o‘z navbatida, birinchidan, shaxs hayoti va 
faoliyatining jadallashi yoki pasayishiga, ikkinchidan, insondagi ayrim 
ehtiyojlarning paydo bo‘lishiga yoki yo‘qolishiga, uchinchidan, odam ichki 
organlari funksional holatlarining beqarorlashuviga olib keladi. His-tuyg‘ular 
uchun eng xususiyatli fiziologik jarayonlar negizi sifatida shartsiz va shartli 
reflekslar xizmat qiladi va ularning muayyan tizimi bosh miya katta yarim sharlari 
po‘stida yuzaga keladi hamda shu joyda mustahkamlanadi. Murakkab shartsiz 
reflekslar esa: 1) yarim sharlarning po‘stloqosti bo‘shliqlari: 2) miya stvoliga 

---

4 
tegishli ko‘rish tepachalari (do‘ngliklari); 3) nerv qo‘zg‘alishlarini miyaning 
yuqori bo‘limlaridan vegetativ tizimiga o‘tkazib beruvchi markazlari orqali amalga 
oshiriladi. Shaxsda his-tuyg‘ularning kechishi hamisha miya po‘sti bilan 
po‘stloqosti markazlarining birlikdagi (hamkorlikdagi) faoliyati natijasida 
ro‘yobga chiqadi