Umumiy pedagogika kafedrasi d. A. Axatova boshlang

Treningda qo’llaniladigan o’qitish metodlari
O’tkazilgan tajriba – sinov natijalari treninglarda asosan quyidagi o’qitish metodlaridan foydalanish yuqori samara berishini tasdiqlaydi: munozara, «fikrlashga majburlash» (mazgovoy shturm), «pinbord» (doskada mustahkamlash), ishchanlik o’yini, rolli o’yin, kitob bilan ishlash, hamkorlikda o’rganish va boshqalar.
Munozara
Munozara – faol o’qitish metodi bo’lib, muhokama, ma’lum muammo bo’yicha fikr almashinuv ko’rinishda o’tadi. Bu metod malaka oshirish jarayonida o’zining imkoniyatlari kengligi jihatidan alohida ahamiyatga ega ushbu metoddan quyidagi maqsadlar uchun foydalaniladi:

• 
  YAngi bilimlarni shakllantirish
  
• 
  Tahsil oluvchilarda u yoki bu savollarni chuqur o’ylab ko’rish, tub ma’nosiga yetishga motivatsiyani ta’minlash
  
• 
  Tahsil oluvchilarga dalil va ularga asoslangan xulosa orasidagi farqni tushunib yetishga o’rgatish
  
• 
  Kommunikativ ko’nikmalarni shakllantirish, tahsil oluvchilarga o’z fikrida mustaxkam turish va uni himoya qilishga yordam berish.
  

Bizning shaxsiy tajribalarimiz shuni ko’rsatadiki, munozara samarali bo’ladi, agarda:

• 
  U erkin munozara bo’lsa;
  
• 
  YOki biror yo’nalishdagi mavzu doirasida boshqariladigan munozara bo’lsa.
  

Erkin munozarada o’qituvchi uni faqat boshlab beradi va munozaraga aralashmaydi, u xakam rolida bo’ladi. Bu yerda muhokama qilinayotgan jarayonning o’ziga urg’u berish kerak va har bir tahsil oluvchini o’z dalillarini aniq ifoda etishga rag’batlantirish lozim.
Boshqariladigan munozara qo’llanilganda, o’quv vazifasining tub ma’nosini aks ettiradigan xulosaga kelish uchun uni rejalashtirishga to’g’ri keladi. U, fakat o’zlashtirilishi lozim bo’lgan mavzu va savollarga tegishli bo’lishi kerak.
Fikrlashga majburlash
Fikrlashga majburlash – g’oyalarni generatsiya qilish metodidir. Trening katnashchilari birlashgan xolda qiyin muammoni yechishga harakat qiladilar: uni yechish uchun shaxsiy g’oyalarini ilgari suradilar (generatsiya qiladi).
Bu metodning barcha asosiy vazifasi – muammoni mustaqil tushunish va yechishga taxsil oluvchilarning motivatsiyasini uygotishdan iborat.
Pinbord
Bu o’qitish metodining mohiyati shundan iboratki, unda munozara yoki o’quv suxbati amaliy metod bilan boglanib ketadi. Mazkur metod qo’llanilganda taxsil oluvchilarda mulokot yuritish va munozara olib borish madaniyati shakllanadi, shuningdek, o’z fikrini fakat ogzaki emas, balki yozma ravishda bayon etish maxorati, mantiqiy va tizimli fikr yuritish ko’nikmasi rivojlanadi.