Umumiy o„rta ta‟limning davlat ta‟lim standarti va o„quv dasturi boshlangich ta`lim ona tili

Kognitiv kompetensiya 
(shaxsning mustaqil ijodiy fikrlash kompetensiyasi): 
o‗z fikrini ifodalay oladi, boshqalar fikrini tinglab, tushuna oladi; 
amaliy vaziyatlarda o‗rganilgan matematik tushunchalar va algoritmlarni 
qo‗llay oladi. 
 
3-bo„lim. GEOMETRIK SHAKLLAR. MATNLI MASALALAR. 
(25 soat) 
81-83-mavzular. 
Uzunlik va uning birligi: santimetr. Chizg‗ich bilan 
tanishamiz (
3 soat).
84-87-mavzular. 
Kesmaning uzunligi va ikki nuqta orasidagi masofani 1 
santimetr aniqlikda o‗lchash va taqqoslash (
4 soat). 
88-90-mavzular. 
Berilgan uzunlikdagi
 
kesma yasash (
3 soat). 
91-92-mavzular. 
To‗rtburchak turlari (
2 soat). 
93-96-mavzular. 
Masalalar yechishni o‗rganamiz.
 
Masalaning sharti va 
savoli.
 
Sodda va tarkibli masalalar (
4 soat). 
97-99-mavzular. 
Qo‗sh ish va ayirish amallarining ma‘nosiga oid matnli 
masalalar (
3 soat).
100-102-mavzular. “
....taga oshirish‖, 
“
....taga kamaytirish‖ tushunchalarga 
oid masalalar (
3 soat).
103-105-mavzular. 
Massa o‗lchov birligi - kilogramm. Sig‗im o‗lchov 
birligi - litr (
3 soat).
O„quvchilarda shakllangan fanga oid kompetensiya elementlari: 
Matematika mazmuniga oid umumiy kompetensiya: 
o‗rganilgan matematik tushunchalarni qabul qila oladi, tegishli misollar 
keltira oladi; 
0 dan 100 gacha bo‗lgan sonlarni o‗qiy oladi, yoza oladi, to‗g‗ri va teskari 
tartibda sanay oladi; 
0 dan 100 gacha bo‗lgan sonlarni taqqoslay oladi, tartibga sola oladi, 
modellarda ko‗rsatib bera oladi; 

---

179 
0 dan 100 gacha sonlar ketma-ketligini tarkib topish qonuniyatini aniqlay 
oladi va berilgan yoki tanlangan qonuniyat asosida (sonni bir nechta birlikka 
oshirish-kamaytirish) ketma-ketlikni tuza oladi; 
natijasi 100 ichida bo‗lgan nomanfiy butun sonlar ustida qo‗sh ish va ayirish 
amallarini og‗zaki bajara oladi;
sonlarni qo‗sh ish va ayirish jadvallaridan, arifmetik amallarning 
algoritmlaridan foydalangan holda 100 ichida ikki xonali nomanfiy butun sonlar 
ustida arifmetik amallarni yozma bajara oladi;
yassi (nuqta, kesma, burchak, to‗g‗ri to‗rtburchak va kvadrat) figuralarni 
tasavvur qila oladi, taniy oladi va nomlay oladi; 
real obyektlarni geometrik figuralar modellari bilan bog‗lay oladi; 
arifmetik amalda qatnashgan noma‘lum tarkibiy qismini aniqlay oladi 
(masalan, 17+ =29; 21 6=15);
masaladagi vaziyatga oid ifodani, jumladan, noma‘lumlarni o‗z ichiga olgan 
ifodani aniqlay oladi va tuza oladi;
100 ichida sonlar ketma-ketligining tarkib topish qonuniyatini aniqlay oladi 
va berilgan yoki tanlangan qonuniyat asosida (sonni bir nechta birlikka oshirish-
kamaytirish, sonni bir necha martaga oshirish-kamaytirish) ketma-ketlikni tuza 
oladi;
nomli kattaliklar (massa, sig‗im)ni o‗qiy oladi va yoza oladi. 
miqdorlarga (massa, sig‗im) oid kundalik hayot bilan bog‗liq bo‗lgan 
masalalarni arifmetik usulda yecha oladi.