Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

TA'LIMDA 

QO'LLANILADIGAN 

RAG'BATLANTIRISH 

VOSITALARI

qarsak, olqish, 

maqtov

topshiriqlarni 

bajarishda 

ko'mak

rag'bat 

kartochkalari, 

baholash

sovg'a, 

maqtov 

(fahriy) 

yorliqlar

nimadandir 

ozod etish va 

boshqalar

---

 

506

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

boshlanishidan kechiktirmay e’lon qilish vazifasi yuklatilgan. Farmon ijrosini ta’minlash 

maqsadida Davlat inspeksiyasida umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida ta’lim sifatining 

holatini xarakterlovchi reyting indikatorlari ishlab chiqildi va Xalq ta’limi vazirligining 

mas’ul xodimlari hamda tizimda faoliyat olib borayotgan tajribali rahbar va mutaxassis-

kadrlarni  jalb  qilgan  holda  ishchi  guruh  tuzilib  indikatorlar  va  baholash  mezonlari 

muhokama qilindi. 

Mahalliy  va  xalqaro  tajribalar,  hamda  mutaxassislarning  fikr-mulohazalaridan 

kelib  chiqib,  Davlat  inspeksiyasi  va  Xalq  ta’limi  vazirligi  tomonidan  o‘rta  ta’lim 

maktablarining  reytingini  aniqlash  mezonlari  shakllantirildi,  ushbu  mezonlar  4  ta 

ko‘rsatkich asosidan ishlab chiqildi, bular: 

-bitiruvchi  o‘quvchilarning  umumta’lim  fanlari  bo‘yicha  ta’lim  tayyorgarlik 

darajasi va sifat ko‘rsatkichi; 

-9-sinf o‘quvchilarining bilim darajasi; 

-oliy va birinchi toifali o‘quvchilar ulushi; 

-umumta’lim  muassasasining  o‘quvchilari  va  pedagog  jamoasi  o‘rtasida 

o‘tkaziladigan so‘rovnoma natijalari.  

Taklif etilayotgan reyting indikatorlarida jami natijaning 50 foizi bilim darajasiga bog‘liq 

bo‘ladi. 

Men ushbu mezonlardan birinchisi (bitiruvchi o‘quvchilarning umumta’lim fanlari 

bo‘yicha  ta’lim  tayyorgarlik  darajasi  va  sifat  ko‘rsatkichi)  bo‘yicha  o‘z  takliflarimni 

bildirmoqchiman. 

Xalq ta’limini rivojlantirishda baholashning milliy tizimini yaratish bugungi kunda 

dolzarb  vazifalardan  biri  hisoblanadi.  Baholash  tizimi  qanchalik  mukammal,  aniq, 

o‘quvchilarning  temperamenti,  yoshi,  sinfi,  darsliklarning  ilmiy-pedagogik  darajasi 

to‘g‘ri hisobga olingan holda tashkil etilsa kutilgan natijalarga erishiladi. 

Tarix fani misolidagi baholashning quyidagi usullarini taklif qilaman: 

Tarix fani 5-11-sinflarda o‘tiladi. Har bir sinf uchun Haftalik(oydagi har bir haftada 

bir  marta),  Oylik  (har  oyning  oxirida  bir  marta),  Choraklik  (har  bir  chorak  oxirida  bir 

marta), Yillik yakuniy (o‘quv yili oxirida) va bu jarayon maktabda yetti yil davomida 

uzluksiz davom ettirib borilishi kerak, sababi 5-sinf o‘quvchisi shu vaqt mobaynida 11-

sinfni  bitiradi  va  bilim  darajasi  mukammalligi  ma’lum  darajada  ta’minlanadi,  nazorat 

tufayli  o‘quvchi  bilimini  oshirishga  o‘zi  ham  harakat  qiladi  va  reytingini  oshirishga 

intiladi. Nazorat natijalari nazorat olingan kunning ertasiga e’lon qilinishi kerak bo‘ladi 

va  bu  o‘quvchilarning  qiziqishini  oshirishga  xizmat  qiladi.  Yetti  yillik  monitoring 

natijalari jadval asosida sinf rahbari tomonidan yig‘ib borilsa o‘quvchining fan bo‘yicha 

olgan bilim darajasini aniq bilish mumkin bo‘ladi. 

Sinflar bo‘yicha nazorat o‘tkazish jadvallarini ilova qilaman (Taxminiy): 

5-sinf: Tarix fani (haftada 2 soat)dan bilimni baholash bo‘yicha nazorat o‘tkazish  

Jadvali: 

---