Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

3.  Rolli  o‘yinlar,  modellashtirish  metodi.  Bu  metod  hayotiy  vaziyatlarni 

modellashtirish hamda ma’lum rollarni ijro etish orqali ularni sinab ko‘rishga 

yo‘naltirilgan.  Bu  usullar  jamoa  tafakkuri,  muhokama  bilan  bog‘liq,  ammo 

muhokama rolli o‘yin tahlili asosida olib boriladi.  

4.  Amaliyot orqali o‘qitish, bevosita faoliyat–o‘quvchilar guruhi ishini tashkil 

etish, ko‘pincha aniq, real, amaliy bilan bog‘liq: aniq qaror qabul qilish bo‘yicha 

muhokama, faoliyatning real rejasini ishlab chiqish, real, mojaroli manfaatlarni 

muvofiqlashtirish. 

Kognitiv metod. Bu metodda video orqali, chizma orqali muammolar tahlil qilinadi 

va yechimi topiladi. Bu metodni boshlang‘ich sinflarda aniq fanlarni o‘qitishda qo‘llash 

samarali  natija  beradi.  O‘quvchilar  yangi  bilimni  ko‘rish  qobiliyati  orqali  miyaga 

singdiriladi. 

Eksperimental metod. Bu metodni boshlang‘ich sinflarda barcha fanlarni o‘qitishda 

qo‘llay  olish  mumkin.  Masalan,  texnologiya  darsini  olaylik,  o‘qituvchi  mavzuni 

tushuntirishda  o‘quvchilar  bilan  birgalikda  bosqichma-bosqich  mavzuga  oid  detalni, 

buyumni  yasaydi,  jumladan,  o‘quvchilar  ham  amalda  bajarish  orqali  yangi  mavzuni 

o‘zlashtiradilar.  

Rolli  o‘yinlar,  modellashtirish.  Bu  metoddan  boshlang‘ich  sinflarda  o‘qish, 

odobnoma darslarida, hamda tarbiyaviy soatlarda ko‘proq qo‘llash maqsadga muvofiq 

sanaladi.  Hikoyalarni  darsni  o‘zida  sahnalashtirishda  o‘quvchi  xotirasida  mavzu 

muhrlanib  qoladi,  aktyorlik  kasbiga  ham  qiziqish  orttirish  mumkin.Og‘zaki  nutqi 

rivojlanadi.  Erkin  fikrlaydi.  Bundan  tashqari,  barcha  fanlarni  o‘qitishda  samarali  usul 

hisoblanadi.  Masalan,  Usta-duradgor,  Bog‘bon  bobo  yoki  Usta-kulol  roliga  kirasiz  va 

o‘quvchilar  sizning  shogirdlaringiz  ekanligini  ta’kidlagan  holda  va  o‘quvchilar  bilan 

baravar rangli qog‘oz va kartonlardan gul shaklini, plastilindan haykal shaklini yasash 

mumkin. 

Amaliyot  orqali  o‘qitish  metodi  o‘quvchilarga  fanlardan  muayyan  va  berilgan 

topshiriqni bajarib ko‘rsatish orqali bilim beriladi. Masalan, matematika fanida “kesma” 

mavzusi  tushuntirilganda,  o‘qituvchi  tomonidan  uzun  ip  kesib  ko‘rsatiladi,  kesma 

---