Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

630

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

 

  

 

Ikkinchi 

guruhga 

ham 

xuddi 

shunday  ijodiy  matn  o‘qib  eshittiriladi  va 

ikki guruhga ham bir xil topshiriq beriladi 

ya’ni  doskaga  beshta  barmoq  tasviri 

chizilgan  qo‘lni  rasmi  chizib  qo‘yiladi.  Har  bir  barmoq  ustiga  Kim?  Qachon?  Qayer? 

Nima?  Nega?  kabi  savollar  yoziladi.  Bolalar  matn  mazmunidan  kelib  chiqib,  har  bir 

barmoqqa  yuqoridagi  savollarga  javobni  matndan  topadilar  va  uni  rasm  asosida 

tasvirlaydilar.  

Masalan,  Kim?  So‘rog‘i  berilgan  barmoqqa  o‘quvchilar  o‘zlarining 

tasavvurlaridagi ikki yo‘lovchini ya’ni qanoatli va ochko‘z kishining rasmini chizadilar, 

agar  ular  topshiriqqa  ijodiy  yondasha  olishsa,  qanoatlini  ozg‘in  odam,  ochko‘zni  esa 

semiz  odam  qiyofasida  aks  ettira  oladilar.  Ya’ni,  qanoatli  kam  yeb,  boriga  qanoat 

qiladigan  inson,  ochko‘z  esa  o‘z  nafsining  quli  ekanligini  anglash  mumkin.  Bunda 

o‘quvchining  o‘z  tasavvurlarini  chizmalar  asosida  qanchalik  tasvirlashlari  va  uni 

izohlashlari nazorat qilinadi.  

Qachon? So‘rog‘i ostidagi barmoqqa esa matn mazmunidagi voqea qachon sodir 

bo‘lganligini, Qayer? So‘rog‘iga yo‘l va yo‘lda uchraydigan quyosh, gullar, daraxtlar va 

hokazolarning  tasviri  aniq  o‘lcham  asosida  o‘quvchilar  tasvirlab  bera  olishlari  nazarda 

tutiladi. Nima? So‘rog‘iga javob o‘z-o‘zidan matndagi o‘sha xazina manzili ko‘rsatilgan 

toshga  ishora  ekanligini  bolalar  anglab  olishadi,  albatta  va  o‘z  chizmalarida  aks 

ettiradilar. Nega? So‘rog‘iga qissadan–hissa chiqarib, inson nima qilsa bilimli va baxtli 

bolishini  tasvirlaydilar.  So‘nggi  bosqichda  har  bir  guruhdan  bir  vakil  chiqib,  o‘z 

guruhining  chizmalarini  himoya  qiladi.  Tasvirlarni  bitta-bitta  izohlab  beradi  va  shu 

izohlab  tuzgan  gaplarida  ishtirok  etgan  va,  hamda  kabi  bog‘lovchilarini  topib 

ko‘rsatishlari lozim bo‘ladi.  

Bu  usul  orqali  o‘qituvchi  o‘quvchining  egallagan  bilim,  ko‘nikma,  malakalarini 

hayotda  qo‘llay  olish  mahoratlarini  shakllantiradi  va  yaratuvchanlikka,  o‘z  ustida 

ishlashga,  ijodkorlikka  zamin  yaratadi.  Dars  so‘ngida  o‘qituvchi  quyidagi  “Raketa” 

metodidan  foydalanib,  o‘quvchilardan  o‘tilgan  dars  to‘g‘risidagi  qimmatli  fikr-

mulohazalarini bilib olsa bo‘ladi: 

Kim? 

Nima? 

Qachon? 

Qayer? 

Nimaga? 

---