Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

399

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

Qanday qilib deysizmi? Bu juda oddiy. O‘quvchi buning uchun ota-onasidan, singlisi, 

ukasi yoki o‘rtog‘idan yordam so‘raydi. Oila a’zolari tomonidan aytib yozdirilgan diktant 

o‘quvchining o‘zi tomonidan matndan foydalangan holda tekshirilib xatolar jamlanadi.  

Bu  jarayonda  o‘qituvchining  psixologik  tushuntirish  qobiliyati  muhim  ahamiyat 

kasb etadi. Dastavval, uy diktantdan foydalanganimda ayrim o‘quvchilarning mashqni 

ko‘chirib kelishlari, xatolar sonini yashirishlari kabi holatlar bo‘lgan. Bu tabiiy. Va men 

ham bu holatda o‘quvchini ayblashga urinmadim, shunchaki men ularga ishonishim, ular 

uchun esa qanday baho olishlaridan ko‘ra ko‘proq qanchalik savodxon ekanliklarini bilish 

muhimligini  bosiqlik,  qat’iy  ishonch  bilan  tushuntirdim.  Bundan  tashqari, uy  diktantni 

mutlaqo  xatosiz  yozganlarga  na  maqtov,  xatosi  ko‘plarga  na  dakki  berdim.  Yana  uy 

diktant  yozishlaridagi  eng  muhim  jarayon  ularning o‘z  yozganlarini  haqqoniylik bilan 

tekshirishlari ekanini uqtirishni unutmadim. Sababi, bunda o‘quvchi xatolarini o‘z ko‘zi 

bilan ko‘radi, tuzatadi. Bu esa uning ushbu xatoga boshqa yo‘l qo‘ymasligiga yordam 

beradi.  

Joriy darslarda tashkil qilinadigan bu taxlit diktantlarning ahamiyatli tomoni nazorat 

turi sifatida olinadigan diktantlardan farqli ravishda o‘quvchida rostgo‘ylik, o‘zi uchun 

mas’ullik, tanqidiy fikrlash, tahlil qilish kabi sifatlarni shakllantiradi. Ayrim hollarda uy 

diktantni faqat onangiz yoki otangiz aytib tursin deb tayinlayman, bu esa ota-onalarning 

mas’uliyatini oshiradi, o‘qituvchi bilan hamkorligini yo‘lga qo‘yadi.  

Betakror  Vatanimizni  rivojlangan  mamlakatlar  qatorida  ko‘rishni  istar  ekanmiz, 

yosh avlodni ma’nan yetuk, jisman sog‘lom, ruhan tetik, savodxon insonlar bo‘lib kamol 

topishi uchun tinmay izlanishimiz, yurtimiz istiqboli uchun hissa qo‘shmog‘imiz lozim.