Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

626

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

etish,  qayta  ishlash,  nazariy  jihatdan  umumlashtirish,  xulosalash  hamda  o‘quvchiga 

yetkazib berishni yo‘lga qo‘yish ta’lim tizimi oldida turgan dolzarb muammolardan biri 

hisoblanadi.  Ta’lim-tarbiya  jarayoniga  pedagogik  texnologiyani  tatbiq  etish  yuqorida 

qayd etilgan dolzarb muammoni ijobiy hal etishga xizmat qiladi. 

Boshqacha  qilib  aytganda  zerikarli  darslar  o‘rniga  darslarni  tashkil  etishga 

mas’uliyat  bilan  yondashadigan,  kasbiy  bilimdon,  metodik  mahoratga  ega,  zamonaviy 

interfaol  pedagogik  faoliyatni  mukammal  o‘zlashtirib  olgan,  innovatsiyalar  asosida 

ta’limni  tashkil  eta  oladigan  o‘qituvchilarga  talab  oshib  bormoqda.  Ta’limda  moddiy 

baza, standart, o‘quv rejalar, dastur va darsliklar qanchalik takomillashtirilmasin, kutilgan 

asosiy  natijaga  erishish,  chuqur  va  puxta  bilim  berish,  yuqori  sifatdagi  o‘zgarishga 

erishish  bevosita  nazariy  va  amaliy  mashg‘ulotlarni  olib  boruvchi  o‘qituvchining 

ijodkorligi,  izlanuvchanligi,  malakasiga,  pedagogik  mahoratiga  bog‘lanib  qolaveradi. 

Pedagogik  mahoratni  shakllantirishda  ta’lim  tizimida  “Ustoz  shogird”  tizimi  ham  o‘z 

natijalarini beradi. 

Har  bir  ishning  bir  ustasi  bor,  har  bir  ustaning  bir  ustozi…Bu  maqol  xalqimiz 

orasida  bejizga  aytilmagan.  Darhaqiqat  dunyo  yaralibdiki,  azaldan  odamzod  bir-biriga 

ustoz va shogird bo‘lib kelmoqda. 

Bugungi kunda mustaqil fikrlovchi, ishonchli e’tiqodli shogirdlarni tarbiyalashda 

va zamon talabiga mos kadrlar yetkazib berishda “Ustoz-shogird” tizimi alohida o‘ringa 

ega.  “Ustoz-shogird”  tizimi  yosh  o‘qituvchiga  tajribali  murabbiy  tomonidan  zarur 

ko‘mak,  o‘qitish  ko‘nikmalariga  ega  bo‘lish  va  ish  joyida  amaliy  yordam  ko‘rsatish 

mumkin.  Bu  esa  “Ustoz-shogird”  murabbiylik  tizimini  shakllantirdi  va  bu  katta 

miqdordagi  bilimlarni  o‘zlashtirish,  hayotiy  vakolatlarni  ishlab  chiqish,  kasbiy 

tayyorgarlik  va  ishlab  chiqarish  munosabatlarini  o‘rnatish  qobiliyatiga  yordam 

bermoqda.  Bu  uslubiy  muhtoj  yosh  bilan  katta  hamkasbi  ishini  o‘z  ichiga  oladi. 

Darhaqiqat,  har  bir  mashg‘ulot  mazmunining  kengligi  va  chuqurligi  uning  davlat 

talablariga  muvofiqligi,  shogirdlarning  ta’lim  texnologiyalari  va  metodikaning  to‘g‘ri 

usulini  tanlashi  va  undan  unumli  foydalanishni  talab  etadi.  “Ustoz-shogird”  tizimini 

rivojlantirish  albatta  o‘z-o‘zidan  ilmiy  faoliyatni  rivojlantirishga  ham  o‘z  hissasini 

qo‘shadi. Bu tizimning samaradorligini oshirishda raqobat usullaridan foydalanish yaxshi 

samara  beradi.  Raqobat  usuli  bu  shogirdni  harakatga  keltiruvchi  kuchdir.  U  o‘zining 

tajriba orttirishi zarurligini bilishi, o‘z ustida ishlashi uchun motivatsion ta’sir kuchiga 

ega. Ta’limni modernizatsiya qilishning muvaffaqiyati, birinchi navbatda, o‘qituvchilar, 

ularning  malakasi  va  kasbiyligiga  bog‘liq.  O‘qituvchilarning  professional  bilimdon, 

mustaqil fikrlaydigan bo‘lishi o‘z navbatida ustoz o‘qituvchilarga ham bog‘liq. Uzluksiz 

malaka oshirish jarayoni har bir shogirdning ustoz rahbarligida mustaqil o‘qib bilim olish 

bo‘yicha  individual  rejasini  shakllantirishdan  boshlanadi.  Bu  rejada  shogirdning 

mutaxassislik fani nazariyasi va uni o‘qitish metodikasi, pedagogika, psixologiya, milliy 

g‘oya  va  ma’naviyat  asoslari  va  boshqa  yo‘nalishlar  bo‘yicha  kasbiy  tayyorgarligi 

---