Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

599

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

o‘qituvchi esa ma’ruzachi emas, dars jarayoni va o‘quvchilar faoliyatini boshqaruvchi 

shaxs sifatida namoyon bo‘lishiga alohida e’tibor qaratilmog‘i kerak. 

O‘quvchilar  nutqining  ravonligini  ta’minlashda  ona  tili  darslarida  grammatika 

uchun emas, grammatika amaliyot uchun tamoyiliga asoslanyapti. Dars jarayonlarini olib 

borishda har bir pedagog o‘quvchilar faolligini ta’minlashda va ularning nutqini erkin 

bayon  qila  olishlari  uchun  turli  grammatik  o‘yinlar,  muhokamali  topshiriqlar,  testlar, 

rasmli  topshiriqlar,  rebuslar  va  shu  kabilardan  samarali  foydanmog‘i  lozim. 

O‘quvchilarni  yanada  darsga  qiziqishini  oshirish,  ularning  nutq  boyligini  o‘stirishda 

imkon  darajasida  videodarslar,  audiodars  hamda  kompyuter  texnikasidan  foydalanish 

maqsadga muvofiq. 

Yangi  pedagogik  texnologiya  bo‘yicha  o‘qituvchi  ta’limni  tashkil  etadi,  nazorat 

qiladi.  Bu  borada  buyuk  ma’rifatparvar  Abdulla  Avloniyning  quyidagi  so‘zlari 

fikrimizning dalili bo‘la oladi: “Fikr tarbiyasi eng kerakli, ko‘p zamonlardan beri taqdir 

qilinub kelgan, muallimlarning diqqatlariga suyalgan muqaddas bir vazifadur". 

Bizning  ta’lim  tizimimizda  ham  yetakchilik  qilayotgan  chet  el  didaktikasining 

interfaol  metodlari  -  Aqliy  hujum,  Munozara,  Debat,  O‘z  o‘rningni  top,  Kichik 

guruhlarda ishlash, Tanqidiy fikrlash kabilarda bilish bilan birgalikda mustaqil o‘z fikrini 

bayon qila olish ko‘nikmalariga ahamiyat beriladi. 

Bugungi  kunda  zamonaviy  ta’lim  jarayonida  texnika  taraqqiyoti  mahsuli  bo‘lgan 

zamonaviy  axborot  texnologiyalari  va  uning  moddiy  asosi  -kompyuter  xizmatidan 

foydalanish  elektron  darslik  va  qo‘llanmalardan,  internet  materiallaridan  hamda 

masofadan  o‘qitishning  dasturiy  vositalaridan  foydalanish  davr  taqozosi  bo‘lib 

qolmoqda. 

Masofaviy  o‘qitish-davr  ehtiyojidir.  Chunki  ta’lim  tizimida  olib  borilayotgan 

islohotlar, o‘qitish ishlarini jahon andozalariga moslashtirishni va eng samarali usullarga 

asoslanishini  taqozo  etmoqda.  Masofaviy  o‘qitishda  asosiy  e’tiborni  o‘quv-uslubiy 

materiallarni  tayyorlashga599qaratiladi.  Chunki  o‘quv-uslubiy  materiallarning  sifati 

masofadan  o‘qitish  sifatining  eng  asosiy  omillaridan  biridir.  Masofaviy  ta’limda 

o‘qituvchi topshiriqlar beradi, o‘quvchi ko‘rsatilgan manbalar bilan ishlab, topshiriqlarni 

bajaradi va o‘qtituvchiga yuboradi. 

O‘qituvchi  uni  tekshiradi,  zarur  hollarda  ko‘rsatmalar  beradi.  Zamonaviy-onlayn 

ko‘rinishidagi  masofaviy  ta’lim  tizimida  o‘qituvchilarning  o‘quvchilarga  beriladigan 

topshiriqlari  internetdan  foydalanish  orqali  amalga  oshiriladi.  Bu  tizim  orqali  ta’lim 

olayotgan  o‘quvchilarda  zamonaviy  va  sifatli  ta’lim  berish  ko‘zlangan.  Bu  tizimni 

rivojlantirishning  asosiy  yo‘llaridan  biri,  eng  yangi  dasturiy-texnik  vositalarni  ta’lim 

jarayoniga  jalb  qilishdir.  Bunday  tizimlar  o‘z  tarkibiga  kerakli  iqtisodiy-nazariy 

materiallarni, uy vazifalarini, testlarni va yakuniy imtihonlarni qamrab oladi. 

Maktab ona tili ta’limining bosh maqsadlaridan biri o‘quvchilarda mustaqil va ijodiy 

fikrlash  ko‘nikmalarini  rivojlantirib  borishdir.  Shuningdek,  ona  tili  ta’limi  jarayonida 

---