Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

511

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

Texnologiyasi: Darsning mustahkamlash va uyga vazifa berish jarayonlariga qo‘llanilsa 

maqsadga  muvofiq  bo‘ladi.  Bunda  darsning  o‘tilgan  mavzuni  yoki  yangi  mavzuni 

mustahkamlash vaqtida o‘quvchilarning bilim salohiyatiga mos keladigan murakkablik 

darajasiga ko‘ra 1 ballik, 2ballik va 3 ballik savollar tayyorlanadi. Masalan: 

1-ballik: Amir Shohmurod shaxsiga ta’rif bering? 

2-ballik: Amir Shohmurod o‘tkazgan pul islohotining ashtarxoniylar davridagidan farqi 

nimada va bu islohot qanday voqeaning oldini oldi?  

3-ballik:  Amir  Shohmurodning  qaysi  siyosati  xalq  manfaatlariga  qarshi  qilinadigan 

tajovuzlarning oldini oldi? 

O‘quvchi  bu  jarayonda  o‘zining  bilim  darajasini  anglagan  holda  o‘zini  –o‘zi 

baholay oladi va savol tanlaydi. Savollar oddiylikdan murakkablikka qarab belgilanadi. 

Bu  jarayon  o‘quvchini  tabaqaga  ajratmaydi,  balki  o‘z  bilim  darajasini  anglashga 

ko‘maklashadi. 1ballni qo‘lga kiritgan o‘quvchi 3 ballni qo‘lga kiritgan o‘quvchiga qarab 

harakat qiladi. 

O‘qituvchi  uchun  darsning  “UYGA  VAZIFA”  berish  jarayoni  ham  alohida  bir 

ma’suliyatli  vazifa  hisoblanadi.  Sababi  darsliklarimizdagi  mavzu  oxirida  berilgan 

vazifalar  barcha  o‘quvchilarga  bajarish  uchun  topshiriladi.  Lekin  bu  jarayon  mavzuni 

yaxshi  o‘zlashtirgan  va  bilim  darajasi  yuqori  bo‘lgan  o‘quvchilarni  qoniqtirmasligi 

mumkin.  Shuning  uchun  mavzu  yakunlangandan  so‘ng  o‘quvchilarning  to‘plagan 

ballariga ko‘ra uyga vazifa belgilansa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Masalan: 

Dars davomida 3 ball to‘plagan o‘quvchi mavzu oxiridagi savollarga javob yozib 

kelish topshirilsa u savollarga javob yozish jarayonida mavzuni yana bir karra takrorlaydi 

va keyingi darsda ko‘proq ball to‘plashga muvaffaq bo‘ladi. 

Dars davomida 4 ball to‘plagan o‘quvchiga mavzu oxiridagi savollarga javob yozib 

kelish  topshirig‘idan  tashqari  qo‘shimcha  5  ta  test  tuzib  kelish  topshirilsa  bu  ham 

o‘quvchini topqirlikka undaydi. 

Dars davomida 5 ball va undan yuqori ball to‘plagan o‘quvchiga mavzu oxiridagi 

savollarga  javob  yozib  kelish  topshirig‘idan  tashqari  mavzuga  oid  bo‘lgan  darslikdan 

tashqari  qo‘shimcha  ma’lumotlar  topib  kelish  topshirilsa,  o‘quvchi  ham  mavzuni 

o‘zlashtiradi, ham qo‘shimcha manba bilan ishlaydi. Zamonaviy darslarni tashkil etishda 

oldimizda  turgan  asosiy  vazifalardan  yana  biri  o‘quvchilarni  tog‘ri  baholashdir.  Men 

taqdim etayotgan baholash jadvalining afzalligi shundaki, dars jarayonida bu jadval guruh 

sardorining qo‘lida yoki agar ulgura olsangiz doskada o‘qituvchi tomonidan qayd etib 

borilishi  ham  mumkin.  Baholash  jadvalida  o‘quvchining  har  bir  dars  bosqichidagi 

ishtiroki alohida ballanadi va dars yakunida jamlanib, har bir o‘quvchining alohida bali, 

o‘rni va guruhning o‘rni ham yaqqol namoyon bo‘ladi.  

  

Baholash jadvali:  

Sana______________ Sinf__________________ 

---