Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

380

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

adabiyotlar  o‘qish  orqali  shakllanadi.  O‘quvchilarning  og‘zaki  nutqi  va  ijodkorlik 

qobiliyatlarini  rivojlantirish,  tarixiy  sanalar,  voqealar,  shaxslar  va  tarixiy  joylarni 

tasavvur  qilish,  uni  yozma  ifoda  etish,  ijodiy  tafakkurini  shakllantirish  orqali  har  bir 

tarixiy voqea, tarixiy atama, tarixiy shaxs, tarixiy shahar uning ongida gavdalanadi.  

O‘quvchilarining bilimida hosil bo‘ladigan bo‘shliqni to‘ldirishda darsdan tashqari 

o‘quvchilarning  bo‘sh  vaqtlarida  fan  to‘garagiga  ularni  jalb  etish  ham  natija  beradi. 

Bo‘shliqlar  yuzaga  kelmasligi  uchun  o‘quvchilar  bilan  yakkama-yakka  yoki  jamoaviy 

tarzda  suhbatlashib,  o‘quvchilarning  dars  davomida  o‘zlashtirishga  qiynalgan 

mavzularini qo‘shimcha ravishda to‘garak mashg‘ulotlarida nazariy va amaliy jihatdan 

tushuntirib  berish,  ko‘proq  savol-javoblar  o‘tkazish  hamda  mustaqil  ishlash,  ilmiy-

tadqiqot ishlarini olib borishga safarbar etish lozim. 

Tarix  fanidan  o‘quvchilarning  milliy  qadriyatlarga  bo‘lgan  qiziqishlarini 

rivojlantirish hamda ularning fan bo‘yicha bilimlarini mustahkamlashda ularni mustaqil 

ishlashga ya’ni, ilmiy-tadqiqot ishlariga jalb etish yaxshi samara beradi. O‘quvchilarni 

yashab turgan hududlarida ilmiy-tadqiqot olib borishga yo‘naltirish, ijodkorlik muhitini 

yaratish  lozim.  Biz  buni  shartli  ravishda  quyidagi  yo‘nalishlarda  amalga  oshirishni 

tavsiya etamiz. 

1-yo‘nalish.  Oila  shajarasini  tuzish.  Xronologik  tartiba  o‘quvchi  o‘zining  oilaviy 

shajarasini tuzadi. Uning oilasi qaysi urug‘ga mansubligi, urug‘ning kelib chiqish tarixi 

haqida yaqin qarindoshlari bilan suhbatlashib, taqdimot tayyorlaydi.  

2-yo‘nalish. Yashab turgan hududi bo‘yicha joy nomlari (ziyoratgoh va manziloh, 

qishloq,  ovul,  mahalla,  ko‘cha  nomlarining  kelib  chiqish  tarixi),  toponimikasini 

o‘rganadi. Joy nomlarining o‘tmish va hozirgi kunda nomlanishi, nomlanish tarixi haqida, 

bu joy nomlarining boshqa joy nomlari bilan o‘xshashlik jihatlarini qiyosiy tahlil qiladi. 

Joy  nomlari  haqida  nuroniy  oqsoqol  va  momolarning  so‘zlarini  daftarga  qayd  etadi. 

Qo‘shimcha  ravishda  ijtimoiy  tarmoq  va  ommaviy  axborot  vositalarida  mavjud 

manbalardan foydalanadi. 

3-yo‘nalish.  O‘zi  yashab  turgan  hududdagi  moddiy  yodgorliklar,  me’moriy 

inshootlar (tarixiy manzilgoh, tarixiy inshootlar, ziyoratgoh, masjid, haykal, byust,) tarixi 

bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlarini olib boradi, moddiy yodgorliklar tarixini o‘rganadi, foto 

va matnli hisobot tayyorlaydi. 

4-yo‘nalish.  Hududga  xos  urf-odatlar,  diniy  qadriyatlar,  bayram  va  sayllar, 

marosimlar,  rasm-rusmlar,  milliy  kiyimlar,  hunarmandchilik,  kasblar  tarixi, 

pazandachilik, mehmondorlik udumlari, kattalarni hurmat qilish odatlari, dehqonchilik va 

chorvachilik bilan bog‘liq an’analar, milliy sport o‘yinlari to‘g‘risida batafsil ma’lumotlar 

to‘playdi hamda taqdimot tayyorlaydi. 

5-yo‘nalish. O‘quvchining  qiziqishi  asosida  tarixiy  voqea, tarixiy  jarayon, tarixiy 

shaxs, tarixiy shahar bo‘yicha qo‘shimcha adabiyot va manbalar bilan ishlab, mustaqil 

---