Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik-majmua

Qirq  olti  kishini  fasona  qildim,  Kim  chiqsa  o‘qiydi 
Mo‘ymarakka
».
Hajviya g‘azal shaklida (a-a, b-a, d-a… tarzida) qofiyalan
-
gan. Qofiyada aksariyat xalq tiliga xos so‘zlarning keltirilgan
-
ligi uning sodda bo‘lishini ta’minlagan. 
AjAB  erMAs
bu kunlar boshimizda bir sahob
1
 o‘lsa, ajab ermas,
munavvar zimnida
2
 bir oftob o‘lsa, ajab ermas,
bu davlat suv yuzinda bir hubob
3
 o‘lsa, ajab ermas,
ko‘rulsa suvrati, asli niqob o‘lsa, ajab ermas,
ochilsa pardalar yuzdin, hijob o‘lsa, ajab ermas.
duoya qo‘l ochib, az taxti dil
4
 yig‘lang, musulmonlar,
Zaif o‘ldi, bilurmisiz, bu nuqson birla iymonlar,
Xudoga yalbaringlar, ketmasin ko‘ngilda armonlar,
burodarlar, azizlar, yaxshilar, ahbob, yoronlar,
duolar hazratig‘a
5
 mustojob o‘lsa, ajab ermas.
Nasimi jonfizo
6
 bemorlarga, ey sabo, yetkur, 
Xazon pajmurda
7
 bo‘lganlarga bir obi havo yetkur,
qo‘y emdi biz bilan begonani, bir oshno yetkur,
1
 
Sahob
 – bulut 
2
 
Zimnida
 – o‘rtasida, orasida, ichida.
3
 
Hubob
 – pufakcha.
4
 
Az taxti dil
 – astoydil, dildan.
5
 
Hazratig‘a
 – bu yerda: allohga.
6
 
Nasimi jonfizo
 – jon bag‘ishlovchi shabboda.
7
 
Pajmurda
 – so‘lg‘in, g‘amgin.

---

242
Gadomiz, boshlar uzra soya solsun, humo yetkur,
muqarrardur, zamona inqilob o‘lsa, ajab ermas.
shariat nuri birlan arsai olamni
1
 anvar
2
 qil,
bisoti saltanatga ziynati islomni zevar
3
 qil,
amiri adl gustar, hukmron mazlumparvar qil,
asosi zulm daf’in qil, adolatpesha sarvar qil,
aduvlar
 4
 kori bori ixtisob
5
 o‘lsa, ajab ermas.  
shiori shar’
6
 birlan ziynatafzo
7
 bo‘lsa Farg‘ona,
havosi ruhparvar
8
 ham diloro bo‘lsa Farg‘ona,
Jahon ahlig‘a go‘yo savdo bo‘lsa Farg‘ona,
tong ermaski, go‘yo jannatoso
9
 bo‘lsa Farg‘ona,
bo‘lub tufrog‘i anbar, suv gulob o‘lsa, ajab ermas.
o‘tub bir qarn
10
, ahbobim
11
, jahon obod ko‘rgaysiz,
Jahon ahlini qayg‘u qaydidin
12
 ozod ko‘rgaysiz,
Giriftori alam ermas, hamani shod ko‘rgaysiz,
avalgi o‘tgan-u ketgan ko‘ngilda yod ko‘rgaysiz,
qarig‘an chog‘da bir ahli shabob
13
 o‘lsa, ajab ermas.
bashoratlarni bilsang, Zavqiy olam ogahidindur,
bu ra’y, albatta, islom ahli bo‘lsa, matlabidindur
14
,
1
 
Arsai olam
 – olam maydoni, ya’ni butun dunyo.
2
 
Anvar
 – nurli.
3
 
Zevar
 – ziynat, bezak.
4
 
Aduv
 – dushman, yov, raqib.
5
 
Ixtisob
 – hisob-kitob. misraning ma’nosi: dushman, raqiblarning bor 
qilgan ishlari – yomonliklari hisob-kitob qilinsa, ajab emas.
6
 
Shiori shar’
 – shariat shiori, ya’ni qonun ustuvorligi. 
7
 
Ziynatafzo
 – ziynat, bezak beruvchi.
8
 
ruhparvar
 – ruh, jon bag‘ishlovchi.
9
 
Jannatoso
 – jannat kabi.
10
 
Qarn
 – davr, asr.
11
 
Ahbob
 – do‘stlar.
12
 
Qayd
 – zanjir.
13
 
Shabob
 – yosh, yigit.
14
 
Matlab
 – talab.

---

243
Bo‘lur bu kanzi maxfiy
1
 oshkoro deb Jalidindur
2
,
degan tarixlar ul ne’matulloh Validindur,
bu so‘z vallohu a’lam bissavob o‘lsa, ajab ermas
3
.
1. 
nima uchun shoir o‘zi yashab turgan kunlarni bir sahob (bu-
lut), davlatni suv yuzidagi hubob (pufakcha) bo‘lishini ista-
yotganligini izohlang.