Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik-majmua

QOFIYA  VA  RADIF
Qofiya  she’rning  asosiy  unsurlaridan  biri  sanaladi.  U 
she’riy  asarlar  musiqiyligini,  jozibasini  ta’minlaydi.  Qofiya 
matnda yarq etib ko‘zga tashlanadi, eshitilishida ham boshqa 
so‘zlardan  ajralib  turadi.  shuning  uchun  shoirlar  asarlarida 
asosiy  fikrni  tashuvchi  so‘zlarni  qofiyada  berishga  harakat 
qiladilar.
Qofiya  –  bir  so‘z  bilan  yuzaga  chiqmaydigan  badiiy 
hodisa. Qofiya bo‘lishi uchun ikki va undan ortiq ohangdosh 
so‘zlar uyg‘unligi bo‘lishi kerak. Ular 
qofiyadosh
 so‘zlar de-
yiladi. ohangdoshlikni bu so‘zlardagi 
raviy
 deb ataluvchi unli 
yoki  undosh  bo‘lgan  tirgak  tovush  hosil  qiladi.  Qofiyadosh 
so‘zlarda  raviy  qat’iy  bir  o‘rinda  keladi.  masalan,  «anor» 
chistonidagi «nishon», «makon», «qon» qofiyadosh so‘zlarida 
«n» undoshi raviy hisoblanadi. Ularda qofiya raviy bilan tu
-
gagan. «yong‘oq» chistonining birinchi baytidagi «boshida», 
«qoshida» qofiyadosh so‘zlarida «sh» tovushi raviydir. Chun
-
ki  qofiyadosh  so‘zlarning  o‘zagi  «sh»  bilan  tugagan.  Lekin 
bu  chistonda  qofiya  raviydan  keyin  ham  davom  etmoqda. 
Raviy bilan tugallangan qofiyalarni 
muqayyad
 deb, raviydan 
keyin harflar kelgan qofiyalarni