Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik-majmua

1.
  turdining  «tor  ko‘ngilli  beklar»  tarzida  boshlanadigan 
g‘azalining barcha davrlardagi ahamiyati nimadan iborat deb 
o‘ylaysiz?
2.
  o‘zi  mansub  bo‘lgan  urug‘ni  bilishning  yaxshi  tomoni  ni-
mada? qanday holda u yomonlikka aylanishi mumkin?
3.
  siz  o‘zingiz  mansub  urug‘ni  bilasizmi?  nechta  ota  avlodi-
ngizni bilasiz?
4.
  inson  hayotida  hamma  narsaning  omonat  ekanligi  «turdi-
man» radifli g‘azalda qanday aks etgan?
savol  va  topshiriqlar:

---

228
ar bir shoir taхallusining o‘z ma’nosi bor. Mum
-
toz  adabiyotimizda  shoirlar  asosan  muqaddas 
islom  dini  ta’limotiga,  payg‘ambar  muhammad 
alayhissalom  o‘gitlari  hamda  o‘tmishdagi  ulug‘ 
ajdodlarga  ergashib  yoki  tug‘ilgan  yeriga  nis-
bat  berib,  o‘ziga  taхallus  tanlaganlar.  Taхallus 
bu  shunchaki  bir  so‘z  yoki  ismgina  emas,  balki 
adibning  ijoddan  ko‘zlagan  maqsadini,  yo‘lini  belgilovchi 
timsol,  ajdodlari,  Vatani  oldidagi  mas’uliyatga  ishora  qiluv-
chi  hikmatli  so‘zdir.  masalan,  navoiy  –  haq  va  haqiqat, 
adolat  yo‘lida  navo  qiluvchi,  buyuk  alisher  navoiyning  ik-
kinchi taхallusi Foniy – o‘tkinchi, ya’ni o‘zining bu dunyoda 
vaqtinchalik  mehmon  ekanligini  anglab,  faqat  ezgu  ishlarni 
ko‘zlovchi,  Maхmur –  ilohiy  ishqdan  mast  bo‘lgan  darvesh 
va hokazo. Хo‘sh, unda Uvaysiy taхallusining ma’nosi nima?
o‘tmishda  Uvays  qaraniy  ismli  valiy  zot  o‘tgan.  Unin g 
muhammad  alayhissalomga  bo‘lgan  muhabbati  shu  kun-
gacha  insonlar  orasida  tillarda  doston  bo‘lib  kelmoqda.  U 
payg‘ambarimiz  bilan  bir  zamonda,  bir-birlaridan  uncha-
lik  uzoq  bo‘lmagan  joyda  yashagan  bo‘lsalar-da,  ularga 
ko‘rishish nasib etmagan. bu zot muhammad alayhissalomga 
hali payg‘ambarlik berilmay turib, uning qachon va qayerdan