Umumiy o‘rta ta'lim maktablarining 4- sinfi uchun darslik

1.

I

■

Bir nechta ko‘pyoq modellarini ko‘rib chiqing va qand qutisiga o‘xshash shaklni tanlang.



Qand qutisi, g‘isht, yashik shak- liga o‘xshash ko‘pyoq to‘g‘ri bur- chakli parallelepiped deb ataladi.

2. 
   Tanlab olingan modellarning bittasini ko‘ring va savollarga javob bering.
   

To‘g‘ri burchakli parallelepipedning har bir yog‘i qanday shaklga ega? U nechta yoqqa ega?

Uning o‘zaro teng yoqlari, qirralari bormi? Ular qaysilar?

To‘g‘ri burchakli parallelepipedning nechta uchi va qirrasi bor?

Har bir uchidan nechta qirra chiqadi?

Nima uchun to‘g‘ri burchakli parallelepiped to‘g‘ri burchakli deyiladi?

To‘g‘ri burchakli parallelepipedning hamma yoq-*; I lari to‘g‘ri to‘rtburchaklardir.

2. 
   To‘g‘ri burchakli parallelepipedning A va K uchlaridan chiqqan qirra- larini ayting.
   

A B



Har bir ko‘rinadigan va ko‘rinmay- digan qirrani ayting. Rasmda qaysi yoqlar ko‘rinadi, qaysi yoqlar ko‘- rinmaydi? Teng yoqlar juftliklarini ayting.

2. 
   Qayiq 6 soatda 66 km masofani suzib o‘tadi. Agar qayiqning tezligi 4 km/hga kamaysa, u shu vaqt ichida necha kilometr masofani o‘tadi?
   
3. 
   48 984 : 52 8 820 : 28 10 000 - 284 • 35
   

91 375 : 43 1 904 : 34 9 999 + 8•4 356

2. 
   Velosipedchi 4 soatda 40 km yo‘l yurdi. Qay- tishda uning tezligi soatiga 2 km ga kam bo‘l-
   

di. Qaytishga u necha soat sarfladi?

Quyidagi ifodalardan masalaning yechilishiga mosini yozing:

(40: 4-2)+ 40; 40: (40: 4-2); 40:4 + 2?

2. 
   Parallelepiped shakliga ega bo‘lgan predmetlar nomini yozing.
   

Kitob javoni, sinf xonasi, ...

1. 
   To‘g‘ri burchakli parallelepipedning har bir qirrasi uzunligini ayting.
   

a) har bir yoqning yuzini; b) to‘g‘ri burchakli

parallelepipedning hamma yoqlari yuzining yig‘in- disini hisoblang. _P

2. 
   a) To‘g‘ri to‘rtburchakli parallelepiped va uning yoyilmasini o‘zaro solishtiring:
   

b) To‘g‘ri to‘rtburchakli parallelepiped shaklidagi qutichani quyidagi ketma-ketlikda yasash mumkin:

3. 
   Oralaridagi masofa 44 km bo‘lgan ikki qish- loqdan bir vaqtda bir-birlariga qarab ikki velosi- pedchi yo‘lga chiqdi va 2 soatdan keyin uch- rashdi. Ulardan birining tezligi 12 km/h. Ikkinchisining tezligini aniqlang.
   

Quyidagicha hisoblashlarni bajarib, nimani bilib olish mumkin:

1-usul

2-usul

1. 
   12-2 = □
   
2. 
   44 - 24 = □
   
3. 
   20 : 2 =
   

1. 
   44 : 2 = □
   
2. 
   22 - 12 =
   

4. 
   Har bir shakl nechta teng qismlarga bo‘lingan? Ularning nechta bo‘lagi bo‘yalgan? Kasr ko‘rini-
   

shida ifodalang.



⁴