Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida “molekulyar- kinetik nazariya asoslari” boʻlimini innovatsion texnologiyalardan foydalanib oʻqitish

III bob. TAJRIBA-SINOV ISHLARI VA ULARNING NATIJALARI 
3.1. Tajriba-sinov ishlarini tashkil qilish
Pedagogik tajriba-sinovining maqsadi. Pedagogik tajriba-sinov pedagogik 
tadqiqotning murakkab va asosiy metodlaridan biri hisoblanadi. Pedagogik tajriba 
kuzatish bilan chambarchas bogʻliq, lekin u bilan cheklanmaydi. 
Pedagogik tajriba fizika o‘qitishda o‘ziga xos jarayon bo‘lib, qaralayotgan 
sharoitda pedagogik hodisalarni kuzatish imkoniyatini beradi. 
Pedagogik tajriba-sinovning mazmunini belgilovchi uchta asosiy xususiyati 
mavjud bo‘lib, bu xususiyatlar bilan pedagogik tajriba-sinov pedagogik 
tadqiqotning boshqa xususiyatlaridan farq qiladi. 
Bular quyidagilar: 
a) o‘qitish jarayoniga tadqiqotning maqsadi va ilgari surilgan gʻoyalariga mos 
ravishda kerakli o‘zgarishlarni kiritish; 
b) o‘quv jarayonining turli tomonlarining o‘zaro bogʻlanishini aks ettiruvchi 
va chuqurroq o‘rganuvchi sharoitlarni hosil qilish; 
s) o‘quv jarayoni va unga kiritilgan o‘zgarish natijalarini hisobga olish [15]. 
Pedagogik 
tajriba-sinovning 
maqsadi 
o‘quv-tarbiya 
jarayonida 
qo‘llanilayotgan vosita va metodlarni, u yoki bu o‘quv materialining berilgan 
hajmini ko‘rsatilgan vaqtda o‘rganish imkoniyatlarini effektivligini hal etishdan 
iboratdir. 
Bu o‘qitilganlarning barchasi fizika didaktikasi sohasidagi tajribalarga mos 
keladi. U fizika o‘qitishning alohida turini (masalan, amaliy mashgʻulot jarayonini, 
darsdagi muammolarini hal etilishining turli usullarini taklif etishi va h. k), 
pedagogik amallarni (fizik tushunchalarni shakllantirish, o‘quvchilar bilimini 
nazorat qilishni), fizika o‘qitish jarayonining yaxliligini qamrab oladi [16]. 
Pedagogik tajriba-sinovning keng tarqalgan shakli – nazorat va tajriba 
sinflarida o‘tkaziladigan o‘qitish natijalarini taqqoslashdan iboratdir. Bu holda 
sinflarning bittasida o‘qitish jarayonida tajriba o‘tkaziladi, ikkinchisida esa bu ish 
amalga oshirilamaydi. 

---

55 
Pedagogik tajriba-sinov quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 
1.
Sinf yoki sinflarni tanlash va ulardagi o‘quvchilar sonini tenglashtirish. 
2.
Bu sinflardagi o‘quvchilarda mavjud bilimlarni, amaliy ko‘nikma va 
malakalarning shakllanganlik darajasini aniqlash. 
3.
Ishlab chiqilgan metodika bo‘yicha tajriba sinfida, an’anaviy metodika 
bo‘yicha nazorat sinfida dars o‘tish. 
4.
Ikkala sinf o‘quvchilarida ham bilimlar, amaliy ko‘nikma va malakalarning 
shakllanganlik darajasini aniqlash. 
5.
Bilimlar, amaliy ko‘nikma va malakalarning o‘sish darajasini baholash. 
6.
Ikkala sinflarning tajriba natijalarini taqqoslash, ishlab chiqilgan 
metodikaning afzalliklarini ko‘rsatish, natijalarni tahlil qilish. 
7.
Ishlab 
chiqilgan 
metodikaning 
kamchiliklarini 
tuzatish 
va 
uni 
takomillashtirib, tajriba sinfida qaytadan tajriba o‘tkazish va uning natijalarini 
tahlil qilish [17].