Umumiy o'rta ta'lim maktablari yuqori sinf o'quvchilariga Sodda gaplar'' mavzusini o'qitish usullari

Ishning ilmiy yangiligi: 
-o‘zbek tili sintaktik qurilish talqinidagi yig‘iq gap hamda ixcham gap tushunchalari 
munosabati oydinlashtirildi; 
-
sodda gapning sodda yig‘iq va sodda ixcham gap turi orasidagi 
tafovut ochib berildi hamda ularning nutqiy va lisoniy qurilishi orasidagi farq 
oydinlashtirildi; 
-
ona tili ta’limida yig‘iq gapni o‘qitish bilan bog‘liq muammolar 
o’rganildi va sharhlandi; 
-o‘rta-maxsus kasb-hunar ta’limi tizimida sodda gaplar xususiyati yoritildi; 
-oliy ta’limda yig’iq gap va ko’rinishlarini bayon qilindi; 
-
o‘zbek tili sintaktik qurilishida yig‘iq gap gap markazi tushunchasi 
asosida belgilanishi lozimligidan kelib chiqqan holda uning: [WPm], [WP], [S-P] 
turlari aniqlandi va har birining o‘ziga xos xususiyati bayon etildi; 
-
o‘zbek tilida gapning lisoniy bosqichidagi eng kichik qurilish qolipi 
– [WPm] ekanligi, shuningdek, yig‘iq gap [WP], [S-P] ko‘rinishlariga ega ekanligi 
ham asoslandi. 
Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati. 
Ushbu tadqiqotda 
umumlashtirilgan nazariy xulosalar til sistemasidagi sintaktik munosabatlar 
mohiyatining yanada oydinlashishiga xizmat qiladi. Ayni paytda bitiruv malakaviy 
ishi natijalari «Sintaksis», «Badiiy matnning lingvistik tahlili» kabi kurslarni 
o‘qitishda, darsliklar, o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar, ilmiy risolalar yaratishda 
ahamiyat kasb etadi. 

---

7 
Ishning amaliy ahamiyati 
esa: a) oliy maktabning o‘zbek filologiyasi 
yo‘nalishlarida “Hozirgi o‘zbek adabiy tili” kursi dastur va darsliklarida 
«Yig‘iq gap» mavzusini rejalashtirish hamda bayon etishda asosiy manba vazifasini 
o‘tashi; b) o‘rta ta’lim bo‘g‘inlarida o‘zbek tili o‘qituvchilariga gap mavzusi 
bo‘yicha yordamchi metodik qo‘llanmalar tuzishda qo‘l kelishi; v) oliy ta’limda 
o‘zbek tili sintaksisi muammolari, shuningdek, tillar tipologiyasi bo‘yicha ixtisoslik 
ta’limi kurslarini o‘qitishda foydalanilishi bilan belgilanadi.