Umumiy ma'lumoti tayyori. Doc

Kredit  vazifalari. 
Kredit  xilma-xil  vazifalarni  turli  shakllarda  bajaradi.  Ular 
quyidagilardan iborat. 
1)
 
qimmatbaho qog’ozlar chiqarish; 
2)
 
bo’sh pullarni kapitalga aylantirish; 
3)
 
qarz usuli bilan pul mablag’larini tarmoqlararo taqsimlash; 
4)
 
 pul qarzi usuli bilan iqtisodiy o’sishni rag’batlantirish. 
Qimmatbaho qog’ozlar kredit orqali muomalaga, xo’jalik harakatiga kiritiladi. 
Veksel, chek, sertifikat shular jumlasidandir. Tadbirkorlarni qo’llab, ularning pulga 
bo’lgan  ehtiyojlarini  qondirilishi  tufayli  harakatdagi  kapital  miqdori  ko’paytiriladi, 
iqtisodiy taraqqiyot ta’minlanadi va tezlashtiriladi. Kredit orqali tarmoqlar o’rtasida 
ishlab  chiqarish  resurslarining  ko’chishi  yuz  berib,  zaruriy  taraqqiyot 
muvozanatining  ta’minlanishi  uchun  vositachilik  qilinadi.  Umuman,  kredit  bo’sh 
pullarni  kerakli  joylarda  ishlatish  imkonini  tug’dirib,  umumiy  iqtisodiy  o’sishni 
tezlashtirishga yordam qiladi. 
Ko’rinib  turibdiki,  kredit  o’z  vazifalarining  amalga  oshuvi  tufayli  iqtisodiy 
harakat  va  taraqqiyotdagi  ahamiyatini  oshiradi.  Qarz  xuddi,  yuzaki  qaraganda, 
ikkinchi  darajali  narsaga  o’xshab  ko’rinadi.  Lekin  bajaradigan  vazi-falari,  bozor 
iqtisodiyotida uning o’rni juda katta ekanligini va usiz bozor iqtisodiyotini tasavvur 
etib  bo’lmasligini  ko’ramiz.  Demak,  bozor  iqtisodiyoti  rivoji  uchun  kredit  tizimini 
avj oldirish har bir mamlakat uchun o’ta zarur vazifalardandir. 
Kredit bozori mavjud ekan, demak, unda baho bor va shu orqali qarz jarayoni 
yuzaga kelishi mumkin. Baho qarz xaqidan iborat bo’lib, kreditda qarz foizi deyiladi. 
Chunki,  u  qarz  miqdoriga  nisbatan  foiz  hisobi  bilan  belgilanadi.  Amalda  foiz 
kreditning  bahosidir.  Agar  qarzga  talab  ortsa,  foiz  ko’tariladi,  kamaysa  —  pasayadi. 
Bundagi  tak-lif  harakati  ham  shunday  xususiyatga  ega,  lekin  harakat  yo’nalishi 
aksincha bo’ladi. 
Foiz  darajasi  talab  va  taklif  muvozanati  bilan  birga  yana  bir  qancha  omillarga 
bog’liqdir. Bularning ichida qarz muhlati, qarz berish shartlari, inflyatsiya darajasi, 
qarzning qanday pul bilan berilishi, pulni qarz berishdan boshqa yo’lda ishlatishdan 
keladigan foyda darajasi, qarz berish xatarliligi kabilarni qayd qilish mumkin.