Umumiy ma'lumoti tayyori. Doc

tibbiy  sug’urta 
ham  kengaymoqda.  Bundan 
maqsad insonlar sog’lig’ini
 
saqlash bo’lib, pirovardida barchaga minimal tibbiy yordam 
berishni  tashkil  etish,  sug’urtalanganlarning  salomatligini  ta’minlash  bilan  bog’iq 
xarajatlarni  qoplashdan  iboratdir.  Bu  sug’urta  fondi  ham  davlat,  korxona, 
firmalarning  majburan ajratadigan va fuqarolarning o’z xohishlari bilan ajratadigan 
pul mablag’laridan tarkib topadi. 
Tadbirkorlik sug’urtasi 
tadbirkorning faoliyatini kafolatlashda ahamiyatlidir. 
Bunda foydani kam olish yoki 
olmaslik  xavfi,  pul  tushumining  o’z  vaqtida  bo’lmasligi,  savdo-sotiqdagi 
noxush hodisalar kabilar sug’urtalanadi. Bu sug’urta tadbirkorning ishonch bilan ish 
boshlashiga yordam qiladi, uni sinish holatidan asraydi, faoliyatiga dalda bo’ladi. 
Sug’urtalar ham oldi-sotdi ob’ekti bo’lib, o’z bozorlarini tashkil etadi. Sug’urta 
resurslaridan kapital sifatida keng foydalaniladi, ayniqsa, ishlab chiqarishga keng jalb 
etishda qo’l keladi. 
Notijorat tashkilot, muassasalar, ya’ni kasaba uyushmalari, ko’ngilli jamiyatlar, 
partiyalar,  yoshlar,    xotin-qizlar  va  faxriylar  ittifoqlari,  ijodiy  uyushmalar,  ilmiy-
ma’rifiy  tashkilotlar  kabilarning  ham  moliyasi  mavjud  bo’lib,  ular  ham  turli 
manbalardan  yig’iladi.  Vaqtincha  ortiqcha  bo’lgan  ulardagi  pul  mablag’lari  tijorat 
ishlarda qo’llanilishi va moliya bozorida ishtirok etishi mumkin. 
Х
ayriya maqsadida homiylik tufayli yig’ilgan pullar ham o’z moliyasini tashkil 
etib,  yuqorida  aytganimizdek,  turli  jarayonlarda  ishtirok  etadilar.  Bunda  maxsus  va 
xayriya  fondlari  katta  o’rin  tutadi. 
Х
ayriya  fondlari  ko’ngilli  bo’lib,  miqdori 
chegaralanmaydi  va  faqat  savob  ishlar  uchun  xayriya  sifatida  ishlatiladi.  Islom 
mamlakatlarida vaqf fondi tashkil etilgan. Bunga er, imorat, antikvar, qadrli kitoblar, 
pul va boshqa boyliklar kiradi. O’zbekistonda shunga o’xshash mahalla, navro’z kabi 
fondlar mavjud. 
Bozor  va  aralash  iqtisodiyot  sharoitida,  erkin  va  demokratlashgan  ijtimoiy-
iqtisodiy sharoitda moliyaning turlari, ayniqsa makromoliya turlari, xillari juda ko’p 
bo’lib, ular pul xususiyatlaridan keng foydalanish imko-nini beradi va iqtisodiy o’sish 
hamda  inson  turmushi  darajasini  ko’tarishda  barcha  imkoniyatlarni  ishga  solishga 
yordam beradi.