Umumiy ma'lumoti tayyori. Doc

tijorat  banklaridir. 
Bular  bir  necha  tur  banklardan  iborat  bo’ladi.  Masalan,  “Tashqi 
iqtisodiy faoliyat banki”, “Milliy  bank”,  “
Х
alq  banki”,  “Paxta  banki”,  “Asaka  bank” 
“G’alla  banki”,  “Sanoat-qurilish  banki”  kabilar  bo’lib,  ularning  hududiy  bo’limlari 
ham ko’p. Bularning ichida milliy bank tashqi iqtisodiy aloqalar uchun xizmat qilsa, 
qolganlari  asosan  ichki  bozor,  mamlakatning  tovar-pul  muomalasi  uchun  xizmat 
qiladi. YAngi tashkil etilgan xalq banki fuqarolar bilan aloqada bo’lib, omonatchilar 
bilan  ish  olib  boradi,  aholiga  pul  qarz  berish  ishlarini  bajaradi.  Bu  juda  tarqoq 
holdagi  pul  massasini  yig’ib,  ishga  soladi  va  bundan  keng  aholi-omonatchilarni 
manfaatdor  qilib,  bo’sh  yotgan  pulning  ishlatilishidan  kelgan  daromadning  bir 
qismini foiz hisobida to’laydi. 
Hozir  respublikada  faoliyat  ko’rsatayotgan  tijorat  banklarining  soni  38  ta 
bo’lib, ularning aktivlari 1518,4 mlrd. so’mga ko’paydi va 2002 yil 1 yanvar holatiga 
3198,8 mlrd. so’mni tashkil etdi. 
Tijorat  banklari  tomonidan  O’zbekistonnnig  real  sektorini  kreditlash  va 
investitsiya shaklida moliyalashtirish bo’yicha olib borilayotgan ishlar respublikamiz 
iqtisodiyotini  yanada  yuksalishga  zamin  yaratmoqda. 
Х
ususan,  tijorat  banklarning 
iqtisodiyot turi sohalarini rivojlantirishga yo’naltirilgan kredit qo’yilmalari 2001 yil 
mobaynida  928,8  mlrd.  so’mga  ko’payib,  2002  yil  1  yanvar  holatiga  1920,1  mlrd. 
so’mni tashkil etdi. 
Banklar  faoliyatidagi  eng  muhim  tomonlardan  biri  shuki,  ular  o’z  mijozlari 
o’rtasidagi pul muammolari, o’zaro to’lovlar va boshqa shunga o’xshash xizmatlarni 
ham bajaradi. Ma’lumki, iqtisodiy aloqalarni amalga oshirishda to’lovlar asosiy o’rin 
egallab, tovarlar harakati, ularning bir egalikdan ikkinchisiga o’tishida, ya’ni takror 
ishlab  chiqarish  jarayoni  ishlab  chiqarish  va  tovar-pul  muomalasining  to’xtovsiz 
harakatini  ta’minlashda  hal  qiluvchi  ahamiyat  kasb  etadi.  Chunki,  to’lovlardagi 
uzilish  mahsulotlar  siljishining  to’xtab  qolishiga,  iqtisodiy  aloqalarning  buzilishiga 
olib  keladi.  Qulay  to’lov  usullarini  qo’llash,  mijozlar  o’rtasidagi  ishonchni  ku-
chaytirish ko’p jihatdan banklar ish faoliyatiga bog’liqdir.