Umumiy ixtiologiya 64x84. indd

Suzgich qanotlari. Baliqlar yon tomonlari yassilangan tanasi va dumini goh o‘ngga, goh chapga egib oldinga harakatlanadi. Suza- yotganda suzgich qanotlari katta rol o‘ynaydi. Har bir suzgich qa- noti yupqa teri pardadan iborat bo‘lib, uni suyak, suzgich qanot nurlari tutib turadi. Nurlari yozilganda, ular orasidagi teri torti- ladi va suzgich qanotining yuzasi kattalashadi. Baliqlarning orqa tomonida ikkita orqa suzgich qanoti joylashgan; oldingisi katta, orqadagisi kichikroq bo‘ladi. Baliqlarning har xil turlarida orqa
suzgich qanotlarining soni turlicha bo‘lishi mumkin. Dumining uchida qo‘sh qanotli katta dum suzgich qanoti, ostki tomonida esa anal suzgich qanotlari joylashgan. Bu suzgich qanotlarining ham- masi toq bo‘ladi.
Baliqlarda juft suzgich qanotlar ham bor. Ular hamma vaqt ik- ki juft bo‘ladi. Baliqlarning ko‘krak juft suzgich qanotlari (oldingi juft oyoqlar) boshining orqa tomonida tanasining yon tomonlari bo‘ylab, qorin juft suzgich qanotlari (orqa juft oyoqlar) esa ta- naning ostki tomonida joylashgan. Oldinga harakatlangan vaqtda dum suzgich qanoti asosiy rol o‘ynaydi. Juft suzgich qanotlari buri- lishda, to‘xtashda, oldinga tomon sekin harakatlanishda va muvo- zanatni saqlashda katta ahamiyatga ega.
Orqa va anal suzgich qanotlari oldinga harakatlanishda va kes- kin burilishda baliq tanasini mustahkam tutib turadi.
Teri qatlami va rangi. Baliqlarning tanasi teri bilan qoplangan bo‘lib, uning ustki qatlami epidermis, ichki qismi haqiqiy teri yo- ki korium deb ataladi. Baliqlarning tanasi suyak tangachalar bi- lan qoplangan. Har bir tangacha oldingi chekkasi bilan teriga kirib turadi, orqa chekkasi bilan esa keyingi qatordagi tangachalarning ustiga yondashadi. Ularning hammasi birgalikda himoya qoplami- ni – tana harakatlariga xalaqit bermaydigan tangachalarni hosil qiladi. Baliq o‘sgan sari tangachalar ham yiriklashadi, ularga qarab baliqning yoshini aniqlash mumkin. Baliq terisidagi tangachalar plakoinli, gonoinli va suyakli tangachalarga bo‘linadi.