Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

 
Kollimatorni yustirovka qilish: 
- Tirqishni tashqi manba orqali, masalan lampochka yoki spektral lampalarning 
biri bilan yoriting. 
- Kollimator trubkani qotirib turish vintini(e3) boʻshating va kollimator trubkani 
(e2) strelka yoʻnalishida to yorqin obraz paydo boʻlmaguncha siljiting (99-
rasmga qarang).

---

249 
- Trubkani burish orqali tirqishni shunday toʻgʻrilangki, u vertikal vizir 
kesishmasiga parallel boʻlsin va keyin kollimator trubkani qotirib turish vintini 
mahkamlang (e3). 
Burishga imkon yaratish bilan prizma sirtiga parallel yustirovka qilish: 
– Teleskopni shunday buringki, u kollimatorga oʻtkir burchakda joylashsin va uni 
shu joyida qotirish vinti yordamida mahkamlang (100-rasm va 101-rasmga qarang)
– Prizmani prizma stolidagi tutgichga (h) 100-rasmda keltirilganidek oʻrnating va 
bunda prizmaning bir tomoni prizma stolidagi ikkita sozlash vintlari orqali 
oʻtkazilgan (faraziy) chiziqqa parallel boʻlsin.
– Prizma stolini to prizmaning bir qirrasidan akslangan tirqish tasviri teleskopda 
koʻrinmaguncha buring va keyin prizma stolini qotirish vintini (f1) mahkamlang.
– Orqadagi sozlash vintlaridan (c1) foydalanib, tirqishning akslangan tasvirini vizir 
kesishmaning markaziga siljiting.
– Prizma stoli burilganda akslangan tirqish oʻzgarmasligi uchun quyidagi ikki 
amalni bajaring:
1) Prizma stolini mahkamlab turgan vintni(f1) boʻshating va tirqishning tasviri 
prizmaning keyingi sirtida akslanmaguncha prizma stolini buring va keyin prizma 
stolini qotiruvchi vintni mahkamlang.
2) Prizma stolining orqa tomonidagi (teleskopda koʻrinib turibdi) oʻrnatish vinti 
yordamida tirqishning akslanishini vizir kesishmaning oʻrtasiga olib keling.