Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

 
Tajriba qurilmasi 
(11-rasmga qarang) Aylanuvchi model va yorugʻlik 
datchigi ayrisining dastlabki vaziyati shunday boʻlsinki, toʻqnashudan keyin 
aylanuvchi jismlarga oʻrnatilgan yorigʻlik toʻsgichlar yorugʻlik datchigi ayri 
ichidan oʻtsin. Yorigʻlik toʻsgichlar ayri ichidan oʻtayotganda yorugʻlikni toʻsib 
oʻtishlari zarur. 

---

37 
11-rasm. Tajriba qurilmasi
 
Tajribaning oʻtkazish tartibi: 

Inertsiya momentlari 
𝐽
1
va 
𝐽
2
larni jadvalga kiriting (sichqonchaning oʻng 
tugmasini chertish orqali 
𝐽
1
va 
𝐽
2
qiymatlarini jadvalga kiritishni faollashtiring). 

Toʻqnashuvdan oldin yorigʻlik toʻstgichlarning E va F yorugʻlik datchiklariga 
nisbatan vaziyatini kiriting (Parametrlar 
𝜔
1
, 
𝜔
2
, 
𝜔
1
′
va 
𝜔
2
′
) 
Toʻrtta turli joylashish holatlari mavjud: 
Ikkala yorigʻlik toʻstgich ham yorugʻlik datchigi orqasida. 
Chap yorugʻlik toʻstgich yorugʻlik datchiklari orasida, oʻng yorugʻlik toʻstgich esa 
yorugʻlik datchigi orqasida. 
Oʻng yorugʻlik toʻstgich yorugʻlik datchiklari orasida, chap yorugʻlik toʻstgich esa 
yorugʻlik datchigi orqasida. 
Ikkala yorugʻlik toʻstgich ham ichkarida (tutashgan holda).

Bayroq eni va radiusini kiriting (shuningdek 
𝜔
1
, 
𝜔
2
, 
𝜔
1
′
va 
𝜔
2
′
parametrlarni 
ham). 

Toʻqnashuvni yuzaga keltiring (agar toʻqnashuvdan oldin burchak tezlik qiymati 
noldan farq qilsa → 0 ← amali bilan nolga keltiring) va amin boʻlingki yorugʻlik 
datchiklari biron bir boshqa zarb yoki impulsni qayd qilmasin (masalan aylanuvchi 
jismning qaytish zarbini va h.k.). 

---

38 

Oʻlchashlarni