Umumiy doc

Spektrometrik usul
yorug‘lik oqimining nazorat qilinayotgan shisha 
prizmalarda eng kam chetga chiqish burchagi bo‘yicha yorug‘likning sinish 
ko‘rsatkichini aniqlashga asoslangan. 
6.26- rasmda avtomatik refraktometrning prinsipial sxemasi ko‘rsatilgan 
bo‘lib, unda tahlil qilinayotgan eritma ikki kyuvet 4 va 6 dan iborat differensial 
kyuvet orqali o‘tkaziladi. Har ikki kyuvet umumiy devorcha 5 ga ega prizmadan 
iborat. Kyuvet 4 orqali tahlil qilinayotgan eritma o‘tkaziladi, kyuvet 6 da esa etalon 
suyuqlik turadi. 
YOrug‘lik manba 1 dan 
linza 
2 
va 
diafragma 
3 
yordamida yorug‘lik polosasi a 
ga 
o‘zgaradi, 
u 
ikkala 
kyuvetdan 
o‘tib, 
qo‘shalok 
fotorezistor 7 ga tushadi. Agar 
4 
va 
6 
kyuvetlardagi 
suyuqliklarning optik xossalari 
bir xil bo‘lsa, chiqayotgan yorug‘lik oqim b ning yo‘nalishi yorug‘lik oqimi a ning 
yo‘nalishi bilan bir xil bo‘ladi. Bu holda har ikki fotorezistor bir xilda yoritilgan va 
ularning qarshiliklari teng bo‘ladi. 
Tahlil qilinayotgan suyuqlikning optik xossalari o‘zgarganida yorug‘lik oqimi 
o‘z yo‘nalishini ikki marta o‘zgartiradi: etalon kyuvet 6 ga kirishda va undan 
chiqishda. Nurning 
v
yo‘nalishda siljishi natijasida pastki rezistorning yoritilganligi 
6.26 – 
расм
.