Umumiy doc

Хроматографик
 
газ

анализаторининг
 
схемаси
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

212 
6.14-rasmda gazlar aralashmasining komponentlarga gaz absorbsion usulda 
xromatografik ajralishining prinsipial sxemasi ko‘rsatilgan. Gaz aralashmasining 
uchta A, B, va V eltuvchi gaz yordamida uzun yupqa naycha — ajratish kolonkasi 
komponentlaridan tarkib topgan namunasi (6.14-rasm, a) orqali siqib chiqariladi, 
naycha spiral tarzida bukilgan va absorbent bilan to‘ldirilgan bo‘ladi. 
Aralashma komponentlari turlicha absorbsiyalangani sababli ularning 
kolonkada harakatlanishi turlicha sekinlashadi. Ayni komponent molekulalari qancha 
ko‘p adsorbsiyalansa, ularning kechikishi shuncha katta bo‘ladi, va aksincha. Uning 
uchun aralashmaning ayrim komponentlari kolonkada turlicha tezlikda harakatlanadi. 
Ma’lum vaqtdan keyin (614-rasm, b) birinchi bo‘lib kam absorbsiyalangan V 
komponent, undan keyin komponent B va nihoyat, eng ko‘p absorbsiyalangan va shu 
sababli boshqalariga qaraganda sekinroq harakatlanadigan A komponent ketadi. 
Keyingi vaqt oraliqlarida komponentlarning harakatlanish tezligi turlicha 
bo‘lganligi .tufayli komponentlar to‘la ajraydi (6.14-rasm, v) va xromatografik 
kolonkadan ketma-ket yo eltuvchi gaz yoki eltuvchi gaz — komponentdan iborat 
binar aralashma chiqadi. 
Ko‘p komponentli gazni tahlil qilishda komponentlar kolonkadan ularning 
molekulyar massalari ortib borishi tartibida chiqadi. Komponentlar ajralishining
ma’lum o‘zgarmas sharoitlarida (harorat, eltuvchi gaz capfi, absorbentning xossalari 
va h.) har qaysi komponentning ayni xromatografik kolonkadan o‘tish vaqti, 
6.14 – 
расм
.