Umumiy doc

5.6-§. RADIOIZOTOPLI SATH O‘LCHAGICHLARI 
Radioizotopli sath o‘lchagichlarining ishlash prinsipi yutish qobiliyati turlicha 
bo‘lgan ikki muhitdan o‘tayotgan nurlarning qayd qilinishi va muxitlarning chegarasi 
o‘zgarishi bilan nurlanish o‘zgarishiga asoslangan. Barcha radioizotopli sath 
o‘lchagichlarning asosiy qismlari nurlanish manbai va nurlarni qabul qiluvchilardan 
iborat. Nurlanish manbai sifatida o‘zidan 
j
nurlar chiqaradigan So
60
, Cs
137
, Se
75
va 
boshqa moddalar ishlatiladi. Qabul qiluvchi sifatida Geyger-Myuller hisoblagichi, 
ssintilyasion hisoblagichlar yoki yarimo‘tkazgichli detektorlar ishlatiladi. Detektor 
chiqishida paydo bo‘lgan impulslar elektron kuchaytirgich orqali kuchaytiriladi va 
sath o‘zgarishiga muvofiq elektr signalga aylanadi. 
 
 
 
 

 
 
 
j
-nurlanish jadalligini kamaytirish qatlam qalinligiga qarab, quyidagi 
eksponensial munosabat bilan ifodalanadi: 
5.12 – 
расм
.