Umumiy doc

Elektr o‘tkazuvchanlikka
(aktiv qarshiligining o‘zgarishiga) asoslangan sath 
o‘lchagichlar elektr o‘tkazuvchan suyuqliklar sathni 
nazorat qilish, signalizasiya va rostlash uchun xizmat 
qiladi. 
Solishtirma 
qarshiligi 
R
s
<10
6
Om
∙
m 
va 
dielektrik 
œ
tkazuvchanligi 
c
ε
>7 bo‘lgan suyuqliklar 
elektr o‘tkazuvchi suyuqlik deyiladi. 
5.11-rasmda sath signalizatorining sxemasi 
ko‘rsatilgan. 
Signalizatorning 
ishlash 
prinsipi 
elektrodlar 4 suyuqlik orqali ulanishi bilan rele 
chulg‘ami 3 dan tok o‘tishi va uning kontakti 5 ulanishi bilan signal lampasi SL 
yonib, yorug‘lik signali berishiga asoslanadi. Elektrodlar 4 ta’minlovchi 
transformator 2 ning ikkilamchi chulg‘amiga elektromagnit rele chulg‘ami 3 orqali 
ulangan. Suyuqlik sathi elektrodlargacha ko‘tarilib, ularni ulasa, suyuqliklarning 
o‘tkazuvchanligi tufayli signal lampasi SL yonadi, aksincha, suyuqlik sathi pastga 
tushib elektrodlarni uzsa, signal lampasi o‘chadi. 
Signalizator zanjiridagi kuchlanish o‘zgarmas tokda 24V, o‘zgaruvchan tokda 
esa 36 V bo‘ladi. Bunday signalizatorlarni qovushoq, kristallanuvchi, qattiq 
cho‘kmalar hosil qiluvchi va elektrodlarga yopishib qoluvchi muhitlarda ishlatib 
bo‘lmaydi. 
YUqoridagi sath o‘lchagichlardan tashqari yana induktivli sath o‘lchash 
asboblari mavjud.