Umumiy doc

 
 
4.5- §. ELEKTROMAGNIT SARF O‘LCHAGICHLAR 
Elektromagnit (induksion) sarf o‘lchagichlarning ishlash prinsipi
tashqi 
magnit maydoni ta’sirida elektr tokini o‘tkazuvchi suyuqlik oqimida hosil bo‘lgan 
EYUQ ni o‘lchashga asoslangan. Induksion sarf o‘lchagichning sxemasi 4.7-rasmda 
ko‘rsatilgan. 
Magnitning N va S qutblari orasida magnit maydoni kuch chiziqlari 
yo‘nalishiga perpendikulyar ravishda suyuqlik quvuri 1 o‘tadi. Quvurning magnit 
maydonidan o‘tadigan qismi nomagnit material (ftoroplast, ebonit va boshqalar) dan 
tayyorlanadi. Quvur devorlarida bir-biriga diametral qarama-qarshi yo‘nalgan 
o‘lchash eletkrodlari 2 o‘rnatilgan. Magnit maydoni ta’sirida suyuqlikdagi ionlar 
harakatga keladi va o‘z zaryadlarini o‘lchash elektrodlariga berib, ularda EYUK hosil 
qiladi. Oqim tezligiga mutanosib, EYUK ning qiymati, magnit maydoni o‘zgarmas 
bo‘lganda, elektromagnit induksiyasining asosiy tenglamasi orqali aniqlanadn: 
E=B
·
D
·
v
o‘rt
(4.16) 
bu erda, V —magnit qutblari oraligida hosil bo‘lgan elektr magnit induksiya, Tl; D — quvurning ichki 
diametri (elektrodlar orasidagi masofa), m; v
o‘rt
 —oqimnipg o‘rtacha tezligi, m/s. 
Tezlikni Q hajmiy sarf orqali ifodalasak 
Q
D
B
E
π
4
=
(4.17) 
Bu ifodadan o‘zgarmas magnit maydonida EYUK ning 
1
2
3
N
S
4.7–
расм
.