Umumiy doc

Шиша
 
найчали
 
ротаметр
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

131 
Rotametrlarning sarf koeffisienta 
a
ni aniqlash analitik usulda topish qiyin bo‘lgan bir 
qator kattaliklarga bog‘liq. SHuning uchun, har bir rotametr tajriba yo‘li bilan 
darajalanadi. Sarf tenglamasiga kirgan barcha kattaliklar darajalanish shartlariga 
muvofiq bo‘lgandagina shkalaning bu tarzda darajalanishi aniq bo‘ladi. 
Laboratoriya va sanoatda shisha (sarfni joyida o‘lchaydigan) va metalldan 
yasalgan (ko‘rsatishlarni masofaga uzatadigan) rotametrlar chiqariladi. 
4.3-rasmda shisha naychali rotametrning tuzilish sxemasi ko‘satilgan. Bu asbob 
korpus 5 ga ustunlar 4 yordamida o‘rnatilgan konussimon shisha naycha 2 dan iborat. 
Naycha ichida pastdan yuqoriga oqadigan suyuqlik yoki gaz oqimi ta’sirida tik 
harakat qiluvchi qalqovich 1 bor. Acbobning shkalasi 3 bevosita naycha ustiga 
(chizish yo‘li bilan) darajalanadi. Hisoblashlar qalqovichning ustki gorizontal 
tekisligi bo‘yicha olib boriladi. 
Konussimon naychali shisha rotatametrlar suv bo‘yicha 3000 l/soat va havo 
bo‘yicha 40 m
3
/soat o‘lchov chegarasiga; 0,6 mPa (6 kgk/sm
2
) gacha ish bosimiga 
mo‘ljallangan. Asosiy xatolik ±2,5%. 
4.4-rasmda ko‘rsatishlarni masofaga elektr differensial-
transformator orqali uzatadigan rotametr sxemasi keltirilgan. 
Rotametrning o‘lchash qismi diafragma 2 va silindrik metall 
korpus 1 dan iborat. 
Diafragma 2 teshigida shtok 4 ga bikr qilib o‘rnatilgan 
konussimon qalqovich 3 harakat qiladi. SHtokning ustki 
qismida differensial transformatorli o‘zgartgichning o‘zagi 5 
o‘rnatilgan. O‘zak naycha 6 ichida joylashgan, naycha 
tashqarisida esa o‘zgartgichning g‘altagi 7 bor. 
SHkalasiz rotametlar ko‘rsatuvchi yoki qayd qiluvchi 
ikkilamchi 
differensial-transformatorli 
asbob 
tarkibida 
ishlatiladi. Rotametrlar ortiqcha ish bosimi ta’siridagi muhit 
sarfini o‘lchash uchun (6,27 mPa) chiqariladi. Bu asboblar 
kattaroq ortiqcha bosimlarga 
4.4 – 
расм
.