Академик лицей ва касб-ҳунар коллежлари битирувчилари
А1
Шахс ва жамият фанини ўрганишнинг бошланғич даражаси
Фалсафа (эстетика, диншунослик асослари, шахс ва жамият) фанларини ўқитишнинг мақсад ва вазифалари Эстетика: Эстетика фанини ўқитишнинг мақсади: ўқувчиларда эстетик тафаккурнинг юзага келиши ва тараққиётини, санъатдаги, турмушдаги, саноатдаги, табиатдаги нафосатнинг, гўзалликнинг инсон ҳаётида тутган ўрни тўғрисидаги тушунчаларни шакллантиришдан иборат.
Эстетика фанини ўқитишнинг вазифалари: ўқувчиларда эстетик онг ва ижодий қобилиятнинг шаклланиши ҳамда ривожланишига кўмаклашиш;
миллий ва умумбашарий эстетик қадриятларнинг мамлакатимиз ижтимоий-маънавий ҳаётидаги аҳамиятини кўрсатиб бериш;
ёш авлодда гўзалликка, улуғворликка нисбатан муҳаббат ҳиссини шакллантириш;
ўқувчиларга ҳақиқий санъат асарларининг миллат ва жамият ҳаётидаги улкан маънавий ҳодиса эканилигини уқтириш;
ўқувчиларда санъатни чуқур тушуниш малакасини ҳосил қилиш;
ўқувчиларга техника эстетикаси ва дизайннинг, табиат эстетикаси, турмуш эстетикаси ҳамда спорт эстетикасининг эркин, демократик жамият тараққиётидаги беқиёс аҳамиятини англатиш;
фанни ўрганишда ижодийлик, илмийлик, тарихийлик, холислик тамойилларига амал қилиш ҳамда манбалар билан ишлаш кўникмасини шакллантириш;
ўқувчиларнинг амалий машғулотларда эстетик воқелик ва эстетик объектлар билан бевосита муносабатда бўлишларига эришишдан иборат.
Диншунослик асослари: Диншунослик асослари фанини ўқитишнинг мақсади: — ўқувчи ёшларга жамият ва инсон маънавий ҳаётининг муҳим таркибий қисми бўлган дин ва унинг таълимоти, тарихи тўғрисида илмий-назарий тушунчалар бериш, уларни диний бағрикенглик руҳида тарбиялаш;
ёшларда дин ва унинг турли шакллари, йўналиши ва оқимлари ҳақида тўғри илмий хулосалар чиқара оладиган дунёқарашни шакллантириш.
Диншунослик асослари фанини ўқитишнинг вазифаси: ўқувчилар онгига фуқароларнинг фаолияти виждон эркинлигига доир қонун талабларига мувофиқ эканлиги ҳамда эътиқоди соғлом шахс маънавиятида миллий ва диний қадриятлар уйғунлигининг ўзига хос жиҳатларини сингдириш;
дин, унинг моҳияти ва мазмуни, эзгулик ғоялари билан ўқувчиларни қуроллантириш;
диний қадриятларнинг умуминсоний ва миллий қадриятлар билан муштарак жиҳатларини таҳлил қилиш орқали диний эътиқод ва ҳис-туйғуларга ҳурмат руҳида тарбиялаш;
диндан сиёсий мақсадларда фойдаланиш, экстремистик ва террорчилик жиноятларини ниқоблашнинг реакцион моҳиятини фош этиш;
юртимизда виждон эркинлигининг кафолатланиши, маърифий исломнинг ривожланиши учун яратилган шарт-шароитлар билан ёшларни таништиришдан иборат.
Шахс ва жамият: Шахс ва жамият фанини ўқитишнинг мақсади: ижтимоий билишга бўлган қизиқишга асосланган ҳолда Шахс ахлоқий маданиятининг, унинг ҳозирги тафаккур тарзи ва ижтимоий хатти-ҳаракатининг шаклланиши, ўзининг тақдирини ўзи белгилаши ва ўзини ўзи намоён этишини шакллантириш;
Шахс ва жамият фанини ўқитишнинг вазифалари:
инсон, унинг шахс сифатида шаклланиши, жамият, ижтимоий маданий тизим сифатида цивилизация ва унинг тарихи тўғрисида умумгуманитар ва олий мактаб тизимидаги ижтимоий-иқтисодий фанларнинг бундан кейинги ўқитилиши, мустақил таълим олиш ёки истиқболдаги касбий фаолият учун зарур бўлган билимлар тизимини ўрганиш;
турли миллат ва элатларнинг ёнма-ён яшаши, турли конфессияларнинг мавжудлиги шароитида миллий ғояга, Ўзбекистон Республикасидаги бағрикенглик, конституциявий, демографиявий қадриятларни ҳурмат қилишни тарбиялаш;
инсон ва жамият ҳаёти тўғрисидаги ахборотларни тўплаш, тизимлаштириш ва танқидий мулоҳаза қилиш малакаларини эгаллаш;
шаклланаётган фуқаролик жамияти ва демократик, ҳуқуқий давлат ҳаётида ҳамда миллатлараро муносабатлар ва оилавий турмуш соҳасида зарур бўлган коммуникатив амалий фаолият усулларини ўрганишдан иборат.
Фалсафа (эстетика, диншунослик асослари, шахс ва жамият) фанлари бўйича ўрта махсус, касб-ҳунар таълим муассасалари битирувчиларига қўйиладиган малака талаблари Эстетик маданиятга эга бўлиш (англаш; қадрлаш; қўллай олиш) компетенцияси A1 табиат ва жамият уйғунлигини англайди;
эстетик тушунчаларни англайди, таърифлайди ва уларни амалда қўллай олади.
нафосатни, гўзалликни тушунади ва англай олади;
эстетик онг ва ижодий қобилиятга эга;
миллий ва умумбашарий эстетик қадриятларнинг мамлакатимиз ижтимоий-маънавий ҳаётидаги аҳамиятини билади;
гўзалликка, улуғворликка нисбатан муҳаббат ҳиссига эга;
санъатни чуқур тушуниш малакасига эга;
эстетик тарбиянинг мазмун-моҳиятини англаб етади;
креативлик қобилиятини шакллантиради ва амалиётда қўллай билади.
Диний эркинлик ва бағрикенглик (билиш, англаш, амал қилиш) компетенцияси B1 динлар ҳақида умумий маълумотларга эга;
имон-эътиқодли;
динларнинг эзгулик моҳиятини англай олади;
диний ва миллий қадриятларнинг мазмун-моҳиятини англайди;
дунёвий давлатда диний муносабатлар ҳақида тушунчага эга;
дин маънавиятнинг ўзаги эканлигини ҳис этади;
динлараро муносабатларда бағрикенг бўлади;
ён-атрофда бўлаётган воқеа-ҳодисаларга холис муносабат билдира олади.
Жамият ва шахснинг ўзаро алоқадорлигини идрок эта олиш (билиш; англаш; қўллай олиш) компетенцияси A1 жамият ва шахс ҳақида назарий билимлар ва дунёқарашга эга;
инсоннинг келиб чиқиш омиллари тўғрисида мустақил позицияга эга;
буюк шахслар мақоми, уларнинг жамиятдаги ўрнини билади;
цивилизация, маданият ва қадриятлар узвийлигини англайди;
Ўзбекистонда ёшларнинг ижтимоий ҳимояси ва таълимига доир сиёсат асосларини билади ва яратилган имкониятлардан унумли фойдалана олади;
ҳозирги дунёнинг тузилиши, глобаллашув жараёнлари тўғрисидаги билимларга эга;
жамиятдаги воқеа ва ҳодисаларни баҳолайди, уларга холис муносабатда бўлади;
Ўзбекистоннинг ривожланиш йўллари ва омиллари ҳақидаги билимларга эга;
миллатлараро муносабатларда ўзаро ҳурмат билан муносабатда бўлади;
соғлом ижтимоий муносабатга кириша олади;
зиддиятлар қуршовида вазиятларни тўғри баҳолай олади;
билим ва ижтимоий фаолликни намоён эта олади;
жамиятдаги воқеа ва ҳодисаларга дахлдорлигини намоён қила олади.
23-§. Ўзбекистон Конституцияси фани Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасаларида Ўзбекистон Конституцияси фанини ўрганиш босқичлари
