Умумий физика курсининг «Молекуляр физика» былимини

O’Z-O’ZINI NAZORAT QILISH 
 
Ko’pincha  talabalar  nazorat  ish  bajarishganda  xatoliklarga  yo’l 
qo’yishadi, lekin bu ularni darslikdagi materialni bilmaganligidan emas, balki 
o’z-o’zini nazorat qilish usullariga e’tiborsizliklari oqibatida kelib chiqadi. 
Bular  qanday  xatolar.  Ba’zan  issiqlik  sig’imi  va  molyar  issiqlik 
sig’imlari, o’zgarmas bosimdagi va o’zgarmas hajmdagi issiqlik sig’imlarini 
ifodalashda  moddalarning  nisbiy  molyar  massalarini  aniqlashda  va 
boshqalarda xatoliklarga yo’l qo’yishadi. 
Ko’pincha  bajarilgan  ishni  sifati  past  bo’lishiga  o’z-o’zini  nazarot 
qilishga  e’tiborsizlik  emas,  balki  uni  bilmaslik  ham  sabab  bo’ladi.  Ularni 
kundan-kunga, darsdan-darsga o’rganib borish zarur. 
Darsda  va  uyda  bajariladigan  ishlaringizga,  e’tibor  berib  qarang.  Yangi 
bilim  olish  bilan  birga  siz  muntazam  ravishda  o’z-o’zingizni  nazorat  qilish 
usullarini  ham  egallab  borasiz,  ularni  takomillashtirasiz  va  ma’lumlarini 
mustahkamlab  borasiz.  Bu  savollarga  javob  berganigizda,  masalalarni 
echganingizda  va  shunga  o’xshash  ishlar  bajarganingizda  amalga  oshib 
boradi. 
Odatda  o’z-o’zini  nazorat  qilish  usullari  sifatida  o’qilgan  mavzuni 
butunlay  yoki  bo’laklab  esga  olish  o’rganilgan  materiallarning  asosiy 
jihatlarini  bandlari  bo’yicha  eslash,  o’qish  davrida  reja  tuzish  kabilar  ko’p 
qo’llaniladi. 
O’z-o’zini  nazorat  qilishning  foydali  usulidan  biri  paragraf  oxiridagi 
savollarga javob topish  hisoblanadi. Ular mavzuni to’la-to’kis eslashni talab 
qiladi,  masalan,  qonun,  qoidani  ta’riflashga  qaratilgan  savollar.  Lekin 
taqqoslashni, u yoki bu sabab-oqibatlarining bog’liqligi va boshqalarni talab 
etuvchi savollar muhim va qimmatli savollar hisoblanadi. 
Ko’pincha materiallarni o’zlashtirishda taqqoslash ko’p ishlatiladi, ya’ni 
masala  yechish  va  bajarish  etalon  bilan  solishtiriladi.  Hisoblanadigan 
masalani  yechishda  esa  birdaniga  masala  kitobidagi  javobga  murojaat 
qilinadi. 
Darslarda  og’zaki  va  yozma  javoblarni  jamoaviy  nazorat  qilish  vaqtida 
o’z-o’zini nazorat qilish takomillashib boradi. 
Darslarda olingan va takomillashgan o’z-o’zini nazorat qilish usullaridan 
uy vazifalarini bajarishda ham qo’llaniladi. O’qituvchi topshiriqlar paragrafi 
va  betlarning  raqamlarini  ko’rsatish  bilan  birga,  ishda  bo’ladigan 
qiyinchiliklar haqida va ulardan xalos bo’lish, mustaqil ishlashning samarali 
usullari,  xatolarni  to’g’rilash  yo’llari  va  h.k.  haqida    xabar  qiladi,  ya’ni  uy 
topshiriqlarini  qisqa  vaqt  ichida  sifatli  va  samarali  bajarishga  ko’rsatmalar 
beradi.