Umum ped na amal-O`um 13-14

O’quv predmetlari. Har bir o’quv predmetida o’ziga oid fanning umumiy asoslari beriladi. Fan va o’quv predmeti bir-biridan quyidagi belgilariga ko’ra farq qiladi:
Birinchidan, fan hajm va mazmun jihatidan keng bo’lib, unda shu fanga oid g’oyalar, qarashlar, bilimlar, tushunchalarning barchasi o’z aksini topadi. O’quv predmeti hajmi nisbatan tor bo’lib, unda bolalarning hayotiy tajribalari, real imkoniyatlariga mos keladigan bilimlarni o’rgatish ko’zda tutiladi.
Ikkinchidan, fan hamma uchun- yoshu-qari, o’zbeku-qozoqqa bir xil xizmat qiladi. O’quv predmetlari esa faqat yoshlarga mo’ljallab tuziladi.
Uchinchidan, fan va o’quv predmetining faqat o’zigagina xos vositalari mavjud.
To’rtinchidan, fan o’zini-o’zi rivojlantiradi. O’quv predmetlari esa yoshlarni ma’lumotli qiladi, rivojlantiradi, tarbiyalaydi.
Lekin farqlariga qaramasdan ular o’zaro uzviy bog’langan. Fan rivojlangan sari o’quv predmetlari sayqallashib, takomillashib boradi.
“O`quvchilarning akademik saloyihatini o`stirishga bo`lgan say-harakatlar va maktab ta’lim standarti ko`pgina maktablarda o`quvchilarning bilim darajasi va o`rganish tajribalarini oshirgan.
O`rnatilgan qatiy ta’lim dasturlariga qaramay o`qituvchilar har-bir o`quvchining o`zlashtirish imkoniyatini o`rganib borishi kerak.
Barcha mashxur kashfiyotchilar turli hil kashfiyotlar qilsada, dunyoni o`zgartirib yuborishmagan, balki o`zlarining o`ziga hos yo`llarini tanlab olishgan va shunga qarab harakat qilishgan. O`qituvchi talabalarga hayotda o`z yo`llarini tanlab olishlariga turtki bo`lishi kerak va har bir o`quvchi shaxsiga mos kela oladiga mashg’ulot o`ylab topishi kerak, toki dars davomida o`quvchi o`z shaxsini bir individual deb anglab yetsin”¹.
Savol va topshiriqlar
1.Ta’lim mazmuni deb nimaga aytiladi?
2. Ta’lim mazmunini belgilashga doir qanday yondashuvlar mavjud?
3. Kompetentsiyaviy yondashuv deganda nima tushiniladi?
4. Ta’lim mazmunini loyihalash tamoyillariga izoh bering.
5. Ta’lim mazmunini loyihalashda qanday mezonlarga asoslanish lozim?
6. Davlat ta’lim standarti nima va u qanday komponentlardan iborat?
7. Tayanch o’quv rejasiga izoh bering.
8. O’quv dasturida qanday masalalar o’z aksini topadi?
9. O’quv-metodik majmua nima va u o’z ichiga nimalarni qamrab oladi?
10.Mutaxassislik fani bo’yicha umumiy o’rta ta’lim davlat standartlari bilan guruhda tanishib chiqib uning mohiyatini qisqacha izohlang.
11. Mutахаssislik fаni bo`ychа dаrsliklаr bilаn tаnishib chiqing. quyidаgi sаvоllаr bo`ychа uni tа’riflаb bеring: а) dаrslikdа kitоbning mаzmuni, mаqsаd vа vаzifаlаri; b) kirish so`zining mаvjudligi; v) kitоb bilаn ishlаsh dаvоmidа o`quvchilаrni fаоllаshtirish yo`lidа fоydаlаnilgаn usullаr; g) kitоbning ko`rgаzmаli mаtеriаllаri, ulаrning dаrslik mаtni bilаn bоg`lаngаnligi; d) pаrаgrаf yoki bo`lim охiridа rеzyumе yoki хulоsаlаrning mаvjudligi; j) kitоbning tаshqi ko`rinishi (qоg`оzi, shrifti, аsmlаri, muqоvаsi).