Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

mánili sóz shaqapları hám kómekshi sóz 
shaqapları
bolıp, úlken eki toparǵa bólinedi. 
Mánili sóz
shaqapları
bólek turıp máni ańlatadı, gáp aǵzalarınıń 
biriniń sorawına juwap berip, óz aldına bir gáp aǵzası bola aladı. 
Jeke turǵanda leksikalıq máni ańlatpaytuǵın hám belgili gáp 
aǵzasınıń xızmetin atqara almaytuǵın sózler 
kómekshi sózler
delinedi. 
Mısalı: 
ushın, hám, da, de, ta, te, haqqında, sayın, deyin, shekem, ǵoy, ǵana
hám t.b. 
Kómekshi sózlerdiń geyparaları ózinen aldınǵı sózdi keyingi sóz 
benen mánilik jaqtan baylanıstırsa 
(Olar keshke 
deyin
jumıs isledi)
, 
al geyparaları teń mánili birgelkili aǵzalardı yamasa gáp penen gápti 
baylanıstıradı 
(Qurban 
menen
 Joldasbay kirdi. Oqıw baslandı 
hám
 balalar 
mektebine asıqtı.)
. Sonday-aq, geyparaları hesh nárseni baylanıstırmastan, 
tek ózi qatnaslı sóz yamasa pútin gápke qosımsha máni júkleydi. 
(Aqırı, 
seni taptım 
ǵoy!
) 
Kómekshi sózler usı xızmetine qaray 
tirkewish, dáneker hám 
janapay
bolıp úsh túrge bólinedi.

---

52
– Onnan hám xabarlımız. Alakóz jóninde ayt.
– Ol Asqar biy menen kóp ruwbasılardı úyine jıynadı. Zarlıq tóre menen 
Genjemurat Alakózdiń eki qolına aynalıptı. Sóytip, olar bir kún, bir tún másláhát 
qurdı. 
– Óziń she?
– Qatnaspayın desem, waqıyanı tolıq bile almay qalarman dep qorqtım.
– Yaqshı, sóyley ber.
– Sonnan olar Qaraqum iyshanǵa da barıp «qaraqalpaq qıranı» degen at penen 
láshker dúziwge kelisti. Qaysı biy balasın qıranlıqqa jiberiwdi qálemese, ya balası 
joq bolsa, bir qıran ushın jaw-jaraq, at tawıp beriwge kelisildi: bir jaman jeri, oǵan 
quwanısıp atırǵanlar bar.
(T.Qayıpbergenov)