Ulug’bek Hamdam romanchilik mahorati



Download 0,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/45
Sana16.07.2021
Hajmi0,79 Mb.
#120641
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   45
Bog'liq
ulugbek hamdam ijodida anana va novatorlik

botini  g‟alayonga  to„ldi…  O„zini  tashqariga  otdi…  Xotini  erining  orqasidan 

chopdi, o„zini zinalardan otdi… 


 

42 


-Nima  qilayapsan  ,  to„xta!..Men  senga  hammasini  tushuntiraman.  Oldingda 

aybdorman,  bilaman,  inkor  qilmayman,  lekin  sen  o„ylaganchalik  emas.  To„xta, 

to„xtasangchi…  

Tabib  o„shanda  to„xtagandi…nafrat  to„la  nigohi  bilan  xotinining  yurak-

bag‟rini o„yib tashlagandi. 

-Nega, nega endi sen ham… - u gapini tugata olmay yutingandi. 

-Besh yil yosh ayolga uzoq muddat ekan, meni kechir… - yolvorgandi xotini. 

-Men-chi,men?!.. 

-Sening o„rningda men kechirardim. Sen ham kechirishing kerak. 

-Men erkakman axir!.. 

-Erkak odam emasmi?.. 

-Bas qil, bas!.. Qizni … qizimni xor qilma.” 

Personajlarning  o„zaro  nutqida  ko„chma  ma‟nodagi  so„zlar  alohida  o„rin 

tutgan. 

Muallif  qahramonlarga  shaxsiy  o„y-xayollarini  tasvirlashni  hamda  o„zlariga 

baho  berishni  topshiradi.  Bunday  holatlar  muallifdan  xolislikni  talab  qiladi.  Ana 

shunday  jarayonlarni bosib o„tgan muallifning oldiga ong oqimini tasvirlashda bir 

qator talablar qo„yiladi. Dianani tubanlikka yetaklagan muhitni batafsil tasvirlagan 

holda,  bevosita  Akbar  ta‟siridangina  to„g‟ri  va  halol  yo„lga  tushib  olganligini 

uqturmoqchidek  tuyuladi.  Shu  ma‟noda  adabiyotshunos  B.Sarimsoqovning 

quyidagi xulosalari o„rinlidir:  ”Inson tafakkurining qudrati cheksiz, uning ko„lami 

va  imkoniyatlari  chegara  bilmaydi.  Fikr  va  xayolning  samarador  bo„lishi  uchun 

ijodkordan muayyan ijodiy niyat, izchil konsepsiya bo„lishi kerak. Ijodiy niyat esa 

u  yoki  bu  darajadagi  o„zgarishlarga  uchragan  maqsaddan  iboratdir”.

40

  Yozuvchi 



qahramon  ichki  nutqidan  xarakterlarni  chuqur  tahlil  qilish  bilan  birga,  o„z  

g‟oyaviy  maqsadlari,  orzu-istaklarini  bayon qilish  uchun  ham  foydalanadi.  Misol 

uchun quyida Akbar tomonidan o„zining tahlil qilinishi buni isbotlaydi: 

“Mundoq  o„ylab  qarasam,  men  tanamning  huzur  qilib  yashash  yo„lidagi 

istagiga  bo„sunib,  o„zimni  turfa  qiynoqlarga  giriftor  qilib  o„tiribman  ekan.  Bor-

                                                 

40

 Sarimsoqov B. Badiiylik asoslari va mezonlari. –T.: 2004. 86-bet. 




 

43 


yo„g‟i-shu:  jismning  –  erta-indin  o„lib-chirib  tuproqqa  qo„shilib  ketguvchi 

vujudning  xarxashalari  uchun  shuncha  zahmatmi?  Agar  zahmatning  ortida 

nimadir-arzigulik qandaydir  narsa, voqea-hodisa seni kutib turganda boshqa gap 

edi.  Axir-natija  hech-da  yoki  deyarli  hech!  Bunga  qandoq  chidash  mumkin!?..-

Akbar o„girilib yerga yuztuban yotib oldi”. 

Yozuvchi  qahramonlarning  o„z  ruhiy  olamini  ifodalashlarida  o„z-o„ziga 

savollar  berishi,  taftish  qilishi  bilan  ularda  paydo  bo„lgan    ichki  g‟alayonlarning 

o„z  olamlarida  aylanishini  ichki  monologlarda  berib  o„tgan.  Ular  so„roq  ohangi 

bilan  aytilib,  qahramonlar  o„zlarining  savollariga  o„zlari  bosib  o„tgan  butun  umri 

davomidan javob axtaradilar: 



“Nega tug‟ildim, nega bu yaramas dunyoga keldim o„zi?!..” 

“Nima  bo„ldi  menga,  buncha    ichim  g‟ash  bo„lmasa?  …  O„ttiz  uch…  o„ttiz 

uch  yildan  beri  qosh  qoraymasdan  biron  marta  traktorni  dalada  qoldirib,  uyiga 


Download 0,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish