Улуғмуродов н. Х

1- baraban ; 2- shtirlar ; 3- kiruvchi signal 
surilgichi ; 4- chiquvchi signal surilgichi. 
 
Qurilma baraban 1 va unda o‟rnatilgan 
shtirlar 2 dan iborat bo‟lib, shtirlar surgich 3 
tomontdan 
aksial 
yo‟nalishda 
surilishi 
mumkin.Agar bu surish mehanik sezgichning ustki roligini (13-rasm, v) notekislik tufayli surilishiga 
muvofiq bo‟lsa, unda xotira qurilmasiga kiruvchi signal X
k 
bo‟ladi. Surilgan shtirlar ma‟lum kechikish 
bilan surgich 4 ga etib kelganda chiqish signali X
ch
hosil bo‟ladi. Baraban 1 ma‟lum o‟zgarmas 
tezlikda aylanib turadigan bo‟lsa, sezgich 3 tomonidan surib qo‟yilgan shtir surgich 4 tagiga borganda 
u ham aksial yo‟nalishda harakat qiladi, lenta tortuvchi silindrlar yuritmasi 5 ning tezligini sezgich 3 ( 
14-rasm) berilgan signalga muvofiq o‟zgartiradi. SHtirlar orasidagi signalning kechikish vaqti t
1 
ma‟lum bo‟lganligi tufayli baraban 1 dagi 3 va 4 surgichlarning shtirlar ustida o‟rnatilish burchagi 
ifoda υ=nt
1
ga muvofiq hisoblanadi. Silindrlar tezligining lenta notekisligiga muvofiq o‟zgarishi 
burchak υ ga kechikadi. Lenta notekisligi tortuvchi silindrlarga kirish bilan bir vaqtda silindrlarning 
aylanish tezligi ham lenta notekisligiga muvofiq o‟zgara boshlaydi. 
O‟zlashtirish uchun savollari. 
 
1. Monometrlar qanday tuzilgan? 
2. Miqdor qanday o‟lchanadi? 

---

70 
3. Miqdor sxemasi? 
6–MA’RUZA. 
 
SIGNAL KUCHAYTIRGICH ELEMENTLAR.
Reja: 
1.
Umumiy ma‟lumotlar 
2.
Elektron lampali signal kuchaytirgich 
3.
Yarim o‟tkazgichli signal kuchaytirgich. 
4.
Magnitli signal kuchaytirgich. 
5.
Pnevmatik va gidravlik signal kuchaytirgich. 
Adabiyotlar: 
1. Yusupbekov N.R. va boshqalar. “Texnologik jarayonlarni boshqarish sistemalari”, -Toshkent, 1997 
y. 

---

71 
2. Yusupbekov N.R. va boshqalar. “Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish.”, -
Toshkent, 1982 y. 
3. Mansurov X.N. “Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish”,-Toshkent 1987 y. 
4. Майзель М.М “Основы автоматики и автоматизации производственных процессов ”, - 
Toshkent, 1964