Улуғмуродов н. Х

1- rasm. 
Aralashtirish jarayonini avtomatlashtirish sxemasi. 
20,1- rasmdagi sxemada aralashmaning shakllantiruvchi K1 va K2 komponentlar sarfi 1-1 va 2-1 sarf 
ulchagichlar yordamida ulchanadi. SHchitda ikkilamchi ko‟rsatuvchi va uzi yozar 1-2 va 2-2 asboblar 
joylashtirilgan bo‟lib,
ularning o‟lchash natijalari nisbat rostlagichi 1-3ga uzatiladi. Masofadan turib boshqarish paneli1-4 
orkali rostlagich asosiy K1 komponentning sarfiga bog‟liq xolda yordamchi K2 komponent rostlovchi 
klapanning 1-5 ijrosi mexanizmiga ta‟sir ko‟rsatadi. 
Aralashma sifatini uzluksiz o‟lchash imkoni bo‟lganda aralashma sifati bo‟yicha 
korreksiyalovchi ikki konturli ARS dan foydalanish mumkin. Aralashmaning sifati analizator 1-3 
yordamida ulchanadi, shchitda asbob 3-2 yordamida nazorat kilinadi va tuzatish kirituvchi rostlagich 
3-3 ga uzatiladi, u esa sarflarning berilgan nisbatini rostlagich 1-3 da o‟zgartiradi. Avtomatlashtirish 
sxemasi K1 komponentning sarflanishini aralashtirgichdagi satxga bog‟liq xolda rostlashni xam kuzda 
tutadi. Satx holatini datchik 4-1 ulchaydi va rostlagich 4-2 orkali K1komponentning rostlovchi 
klapanning ijro mexanizmi 4-4 ga ta‟sir ko‟rsatadi. 
Absorbsiya jarayoni ob’ektini avtomatlashtirish 
Absorbsiyada suyuk yutgich gazni yutadi. Absorberga kelayotgan gaz kirish eritkichi-
absorbentga yutiladi. Tayyor mahsulot hisoblangan chiqish eritmasi M chik absorberdan ishlab 
chiqarishga tanlab olinadi. 
Absorberlarni avtomatlashtirishda chikuvchi eritma konsentrasiyasini, satx va bosimni 
rostlashnitaminlash talab kilinadi. 
Absorber avtomatlashtirish ob‟ekti sifatida xususiy xosilali differensial tenglamalar bilan 
tavsiflanadi.bu shu bilan ifodalanadiki, jarayonda suyuklikning butun hajmi ishtirok etadi. Absorbsiya 
jarayonlari modellarini soddalashtirish maqsadida ular dinamik buginlar ko‟rinishida takribiy 
ifodalanadi. Bu xolda absorbsiya jarayoni sof kechuvchi ikkinchi tartibli nodavriy bugin bilan 
tavsiflanadi. Absorberlarning ulchami katta bo‟lgani uchun ular «absorbent sarfi-chiqish eritmasi 
konsentrasiyasi» kanali bo‟yicha katta inersionligi va kechiqish vaqtlari bilan ifodalanadi.
Absorberni avtomatlashtirish sxemasi uchun absorberdagi eritma satxini va gaz bosimini 
avtomatik rostlash yuqorida karab chikilgan sxemalarga kura amalga oshiriladi. CHiqish eritmasi 
konsentrasiyasini rostlash uchun ular konsentrasiyasini rostlash uchun ular konsentrasiya datchigi 1-1 

---

185 
bilan ulchanadi, undan chikkan signal rostlashning izodrom qonuni bilan ko‟rsatuvchi va uzi yozar 
asbob 1-2 ga keladi. Rostlovchi ta‟sir masofadan turib boshqarish1-3 paneli orkali absorberga 
absorbentni uzatishni ijrochi mexanizm 1-4 vositasida o‟zgartiradi.