Uglevodorodlar

Jarayon texnologiyasi. Jarayon bir nechta bosqichda boradi: xomashyoni tayyorlash. Xomashyoni tayyorlash vaqtida nikel katalizatorni oltingugurtli organic birikmalar bilan zaharlanishini e’tiborga olish lozim, chunki ularning miqdori uglevodorodlarda 1 m³ da 1 mg C dan ortmasligi kerak. Ushbu shartlarga javob berilmaydigan xomashyoni tozalash uchun katalitik gidrooltingugurtsizlantirish jarayoniga yuboriladi va vodorod sulfid ajratib olinadi. Xomashyoni tayyorlash bosqichida, shuningdek, gaz komprimirlanadi, ya’ni suv bug’i bilan aralashtirilmaydi va aralashma isitiladi.
Uzoq yillar davomida katalitik konversiyalash qurilmalari atmosfera bosimiga, yaqin bosimda ishladi va bunday qurilmalar hozirgi vaqtgacha mavjud. Oxirgi paytlarda yuqori, aynan 2-3 Mpa bosimda ishlashga o’tilgan bo’lib, unda bir qator afzalliklar mavjud, birinchidan bosim otsida reaksiya tezligi ortadi natijada jarayon jadallashadi, jihoz va truboprovodlar o’lchami kichiklashadi, katta quvvatga ega bo’lgan qurulmalar yaratish imkoniyati paydo bo’ladi. Ikkinchidan, energiya sarfi pasayadi va qaynoq gazlar issiqligi foydali ishga sarflanadi. CO va H₂ dan sintez gaz sintezi aslida bosim otsida olib boriladi va konversiyalanuvchi gazning hajmi datslabki moddalar hajmiga nisbatan ko’p bo’lganligi uchun iqtisodiy tomondan olganda tabiiy gazni konversiyalash foydali hisoblanadi, shu bilan birga kislorod bosim otsida bo’ladi.

Metanni yuqori bosimda konversiyalash sxemasi 2-rasmda ifodalangan

2-rasm. Tabiiy gazni yuqori bosimda katalitik konversiyalash texnologik sxemasi:

1. 
   turbokompressor; 2,3,10-issiqlik almashtirgichlar; 4-utilizator-qozon; 5-bug’yig’gich; 6-konvektor; 7-skrubber; 8-sovutgich; 9-absorber; 11-desorber; 12-drosel vintel; 13-qaynatgichlar.
   

3. Absorberlar, ularning ishlash prinsipi va tuzilishi, asosiy ish ko’rsatkichlari, nasadkalar va ularning turlari.

Absorbsiya jarayoni fazalarni ajratuvchi yuzada ro'y beradi. Shu sababdan absorberlarda iloji boricha gaz va suyuqlik o'rtasidagi kontakt (to'qnashuv) yuzasini ko'paytirish zarur. Fazalarning to'qnashuv yuzasini hosil qilish usuliga ko'ra, absorberlar shartli ravishda quyidagi turlaiga bo'linadi:

1. 
   plyonkali;
   
2. 
   nasadkali;
   
3. 
   tarelkali;
   
4. 
   suyuqlikni sochib beruvchi.